در میان شیعیان، زیارت اربعین سیدالشهدا علیه السلام که روز بیستم ماه صفر الاحزان است، شهرت بسیار زیادی دارد.
مَشّایه یا پیادهرَوی اربعین، از آئینهای شیعی است که در روزهای منتهی به ۲۰ صفر، برگزار میشود، و از گذشته های دور در میان مردم عراق به عنوان یکی از رسوم دیرینه تا به امروز برگزار شده است.
مَشّایه که به معنای پیاده روی زائران اربعین حسینی می باشد ، یکی از سنت های مذهبی رائج در میان شیعیان عراق است که از گذشته های بسیار دور با قدمتی چند صد ساله، محبان اهل بیت از نقاط مختلف عراق به طرف کربلای معلی و با هدف زیارت اربعین حرکت می کرده اند.
بیشتر زائران اربعین، از مسیر نجف به سمت کربلا می آمده اند و از همان سال های دور ، در طول مسیرهای مشایه، جایگاههایی برای پذیرایی از زائران، توسط مردم عراق و عشایر و روستاهای این محدوده به وجود آمده است.
طی چند صد سال گذشته تاکنون رسم بر این بوده که شیعیان عراق با نزدیک شدن ایام اربعین، از شهرهای خود به سمت کربلا حرکت می کردند، و در مسیر اصلی نجف به کربلا که حدود ۸۰ کیلومتر بوده و معمولا حدود دو الی سه روز به طول می انجامیده، با پای پیاده خود را به کربلا می رساندند.
این مشایه طی سال های اخیر به صورت بسیار باشکوه تری برگزار می شود و علاوه بر شیعیان، گروههایی از اهل تسنن، مسیحیان، ایزدیان و پیروان دیگر مذاهب نیز در پیادهروی اربعین حضور مییابند.
در سالهای اخیر، میلیونها نفر در این مشایه شرکت میکنند، به گونه ای که این رویداد را بزرگترین گردهمایی سالانه ی مذهبی در جهان دانستهاند ، درباره تعداد حاضران در این مشایه، آمارهایی بین دوازده تا بیست میلیون نفر بیان شده است.
مَشّایه یا پیادهروی اربعین در عراق، با آداب و آیینهایی از جمله هوسه خوانی و پذیرایی از زائران توسط عشایر حاشیه رود فرات همراه است.
آیین عزاداری اربعین ، از پنج روز مانده به اربعین با ورود کاروان ها و تعزیه گردانان ، با اجرای شبیه خوانی آغاز میشود ، پس از آن دستههای سینهزنی و زنجیرزنی وارد شده و مراسم اصلی در روز اربعین ، دو ساعت گذشته از ظهر آغاز میشود.
زائران پس از ورود به کربلا ، نزدیکِ در ورودی حرم امام حسین ایستاده و درحالی که بر سینههای خود میزنند، مرثیهای را میخوانند و تکرار میکنند و در پایانِ سینهزنی، دستها را به نشانه سلام و تحیت بالا میبرند.
پذیرائی از زائران یکی از رسوم به جا مانده از گذشته های دور است که در میان مردم عراق تا کنون با شور و شوق فراوان رواج داشته و شیعیان عراق با جان و دل و بعضا بذل تمامی مال خویش و اهدای نذورات و حضور شبانه روزی در جایگاه های مخصوص، از زائران اربعین اباعبدالله به بهترین شکل ممکن پذیرایی نموده و یا برای اسکان آنان را جای میدهند.
عشایر حاشیه رود فرات ، در ایام مراسم پیادهروی، چادرهای بزرگی در مسیر پیادهروی بر پا میکنند که به آنها «موکب» یا مُضیف میگویند و زائران را برای پذیرایی و استراحت در آنها جای میدهند.
هیات ها و موسسات و مجموعه های مذهبی عراق، موکبهای بسیاری برپا میکنند و به صورت رایگان به زائران خدمات میدهند، مدیریت موکبها بهشکل مردمی و مستقل از دولتها انجام میشود.
آیت الله العظمی شیرازی در اجتماع عزاداران حسینی در شام غریبان سال جاری در رابطه با اهمیت زیارت اربعین فرمودند: تأکید میکنم هر فردی در هر جای عالم برای باشکوهتر شدن اربعین در حدّ توان خود برای اربعین بکوشد، بدانید دنیا پذیرای اربعین است.
معظم له هم چنین فرمودند: ایجاد تسهیلات برای زیارت اربعین حسینی، به صورتی که این زیارت در تمام ابعاد و در سراسر جهان و برای تمام زائران رایگان انجام شود، یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین راه ها برای پرشورتر و باعظمت تر برگزار شدن این زیارت مقدس است.
ایشان تاکید فرمودند: همگان، مخصوصاً مؤمنان ساکن در کشورهای غیر اسلامی، باید در جهت پرشورتر برگزار شدن زیارت اربعین حسینی تلاش کنند.
گفتنی است که سال ۱۴۰۳، چهاردهمین سال پوشش زنده پیاده روی و مشایه اربعین حسینی توسط مجموعه رسانهای امام حسین علیه السلام می باشد؛ در حال حاضر این اجتماع بزرگ مذهبی روزانه شانزده ساعت از شش شبکه مجموعه رسانه ای امام حسین علیه السلام به صورت زنده پخش می شود و فید رایگان آن، همچون سنوات گذشته در اختیار سایر شبکه ها قرار می گیرد.