طی هفته های گذشته تعدادی از پناهندگان و مهاجران اویغور در ترکیه بازداشت شده اند.
ترکیه خانه یکی از بزرگترین جوامع مهاجرتی اویغورها در خارج از چین است که طبق گفته گروه های اویغور بین 50 هزار تا 75 هزار نفر جمعیت دارد.
از دهه 1950، ترکیه پناهگاه اویغورهایی بوده است که از آنچه به عنوان سرکوب شدید دولت چین توصیف می‌کنند، از جمله اتهامات نسل‌کشی، بازداشت‌های خودسرانه دسته‌جمعی که بیش از یک میلیون نفر را در برمی گیرد، هم چنین کار اجباری، عقیم‌سازی اجباری، شکنجه و سایر سوء استفاده‌ها به ترکیه پناه آورده اند.
رجب طیب اردوغان بارها اقدامات چین در قبال اویغورها را “نسل کشی” توصیف کرده که در جامعه اویغور نسبت به ترکیه احساس مثبتی ایجاد کرده است، اما اینک تصور می شود که این بار هم دولت ترکیه وارد بازی های پشت پرده و زد و بندهای سیاسی شده و هم چون ماجرای جمال خاشقچی و نیز تعاملات پشت پرده ای که با برخی دولت ها از جمله ایران داشته، طی فرآیندهای سودجویانه به نفع خود، مخالفان سیاسی آن کشورها مورد هدف قرار داده است.
مدیر ارشد پروژه مستقر در استانبول وابسته به مرکز مطالعات اویغور مستقر در واشنگتن خاطرنشان می کند که افزایش اخیر دستگیری اویغورها در ترکیه اندکی پس از بازدید هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه از سین کیانگ رخ داده است.
به گفته وی ترکیه در این سفر برای همکاری در رابطه با آنچه که چین به عنوان سیاست «ضد تروریسم» می‌خواند، متعهد شده و این تعهد ممکن است عامل مهمی در افزایش دستگیری اویغورها در ترکیه باشد.
فیدان در جریان سفر خود به ارومچی در دیدار با دبیر حزب کمونیست سین کیانگ بر حمایت ترکیه از ادعای تلاش های ضد تروریسم چین تاکید کرد.
فیدان در چین گفت: ما از چین در برابر گروه های تروریستی مسلح حمایت می کنیم وطرح های بین المللی را که به دنبال تحریک درگیری در چین و متوقف کردن توسعه اقتصادی چین هستند، تایید نمی کنیم.
او همچنین از چین خواست که به اویغورها احترام بگذارد و به آنها اجازه دهد که با ارزش های خود زندگی کنند.
اما به گفته جولان شیرمهمت، یک وکیل ساکن استانبول که از اویغورها دفاع می کند، دلایل دستگیری های اخیر فراتر از اتهامات مربوط به تروریسم است.
او گفت که تعیین تعداد کل اویغورهای بازداشت شده دشوار است اما او شخصاً حداقل پنج زندانی را می شناسد و در حال پیگیری وضعیت یکی از اویغورهای بازداشت شده در زندانی در استانبول است.
