آیت‌الله‌العظمی شیرازی: اعانت یا کمک در وضو و غسل کراهت دارد اما موجب بطلان نیست، ولی تولیت یا سرپرستی در غسل و وضو موجب بطلان می‌شود
نشست علمی روزانه آیت‌الله‌العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز سه‌شنبه بیست و هشتم شوال سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم‌چون جلسات پیشین، ایشان به سوال‌های حاضران در جلسه، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.
آیت الله العظمی در رابطه با حکم کمک گرفتن از دیگری در وضو و غسل فرمودند: وضو گرفتن و غسل کردن بر سه قسم است، قسم اول به گونه‌ای که همه انسان‌ها عادتا وضو می‌گیرند و غسل می‌کنند یعنی انسان، خود، روی صورت و دستش آب می‌ریزد و وضو می‌گیرد و یا خود زیر دوش می‌ایستد و غسل می‌کند، و این قسم وضو گرفتن و غسل کردن نه باطل و نه مکروه بلکه صحیح است.
معظم له در توضیح قسم دوم فرمودند: قسم دوم زمانی است که دیگری به وسیله‌ای مانند آفتابه یا شلنگ روی دست انسان آب می‌ریزد و انسان با دست خود، آب روی دست و صورت خود می‌ریزد، و یا غسل می‌کند، این قسم، که اعانت یا کمک نام دارد مکروه است اما باطل نیست.
ایشان در توضیح قسم سوم فرمودند: قسم سوم هم زمانی است که دیگری روی صورت و دست و بدن انسان آب می‌ریزد و انسان فقط نیت وضو یا غسل می‌کند، این قسم که تولیت یا سرپرستی نام دارد، موجب بطلان غسل و وضو می‌شود.
آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با دلیل برخی از احکام فرمودند: برخی از احکام برای عامه مسلمانان صادر شده است اما برخی از احکام خاص برای حاکم صادر شده است، و رفتار حاکم باید به گونه ای باشد که به هیچ وجه باعث نفرت نشود، حتی در مهم‌ترین مسائل نیز نبایستی این نفرت ایجاد شود.
معظم له با اشاره به آیه ۱۵۹ سوره آل عمران: فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ، به مرحمت خدا بود که با خلق مهربان گشتی و اگر تندخو و سخت‌دل بودی مردم از گِرد تو متفرق می‌شدند، فرمودند: لذا رفتار حاکم باید به صورتی باشد که شامل«لَانْفَضُّوا» نشود، که مصادیق این مساله، عرفی است و تفاوت نمی کند که در مورد اعمال چه واجب و چه حرام صورت بگیرد.
ایشان با اشاره به رفتار امیرالمومنین (علیه السلام) در برابر بدعتی که با راه اندازی نماز تراویح در زمان حکومت ایشان تداوم یافت فرمودند: با آنکه امیرالمومنین، مردم را از انجام آن کار نهی کردند اما پس از آنکه اصرار مردم را به تداوم آن بدعت دیدند، مردم را به حال خود رها کردند.
آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به روایتی که از امام رضا علیه السلام در رابطه با وجوب نشر معارف اهل بیت علیهم السلام نقل شده که: رَحِمَ الله عَبْداً أَحْيَا أَمْرَنَا، خداى رحمت كند بنده‌اى را كه امر معارف ما را احيا كند، و زمانی که اباصلت، از چگونگى اين مهم مى پرسد، چنین می شنود: يَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ يُعَلِّمُهَا النَّاسَ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا، علوم ما را فرا گيرد و به مردم بياموزد، كه اگر مردم زيبايى‌هاى كلام ما را مى‌دانستند، از ما پيروى مى‌كردند، فرمودند: امام رضا علیه السلام در رابطه با اهمیت و لزوم این مساله، و وجوب نشر معارف اهل بیت علیهم السلام تاکید فرموده‌اند ، و در این جا از لفظ ناس یعنی مردم استفاده شده، یعنی مهم این است که محاسن کلام و گفتار نیکوی رسول خدا و عترت طاهره به همه‌ی مردم دنیا برسد.
ایشان در ادامه فرمودند: امام رضا (علیه السلام) در اینجا می‌فرمایند: خدا رحمت کند کسی را که زنده بدارد امر ما را ، از حضرت پرسیدند: زنده نگاه داشتن امر شما به چه معناست، امام با دو کلمه پاسخ فرمودند: یعنی علوم ما اهل بیت را یاد بگیرد، و هم چنین آن ها را به مردم بیاموزد.
معظم له در ادامه فرمودند: تلاش کنید تا جوانان شیعه، جوانان خانواده، جوانان روستاها، جوانان شهرها، جوانان اقوام و اقربا، جوانان مدرسه ها و دانشگاه‌ها، اعم از دختر و پسر، از شما دور نشوند.
ایشان هم‌چنین تاکید فرمودند: بر همه‌ی شما مردان و زنان مومن لازم است که تلاش کنید که جوانان خود، چه دختر و چه پسر را از خودتان دور نکنید، بلکه آن‌ها را در کنار خودتان جمع کنید، و آنان را زیر سایه اهل بیت علیهم السلام حمایت نموده و به شناخت معارف اهل بیت، نه کم و نه زیاد آشنا و ترغیب نمایید، این نه تنها وصیت من بلکه نصیحت من به شماست، که از میراث اهل بیت علیهم السلام اخذ شده است، تا مشمول دعای امام رضا (علیه السلام) قرار بگیرید.
آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با مصحف امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند: در حدیثی از امیرالمومنین علیه السلام است که کل قرآن را از اول تا آخرش، از دهان و زبان رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم)، با تفسیر و تاویل آن، نوشته‌اند، مثلا در جایی که آیه‌ی يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ، نازل شده، جبرئیل در اینجا گفته که اینجا قرآن است، و پس از آن گفته است: فی عَلِیّ و عرض کرده اینجا تفسیر قرآن است، ودر وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ گفته اینجا قرآن است، و در جای دیگر هم گفته شده که اینجا تاویل قرآن است.
معظم له در ادامه فرمودند: آنچه که امیرالمومنین (علیه السلام) نگاشته بودند، و همراه با تفسیر و تاویل بوده است، در حدیثی آمده که پس از شهادت رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم)، امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند: این قرآن من است، یعنی همان مصحفی که امیرالمومنین به دست خود، آن را همراه با تفسیر و تاویل نوشته بودند، و امیرالمومنین، آن قرآن را به جماعت عرضه کردند، اما جماعت آن را نپذیرفتند.
ایشان با تاکید بر اینکه مصحف امیرالمومنین (علیه السلام) هم‌چنان وجود داشته و از بین نرفته است، فرمودند: این کتاب فقط در دسترس ائمه اطهار علیهم السلام بوده و حتی در دسترس علمای متقدم نبوده است و در روایت آمده که مصحف امیرالمومنین علیه السلام هم‌اکنون نزد حضرت بقیة الله عجل الله تعالی فرجه الشریف است و در هنگام ظهور به مردم عرضه خواهد شد.
آیت الله العظمی شیرازی در شرح آیه شریفه نهم سوره حجر إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ما اين قرآن را نازل كرده ايم و قطعا از آن حفاظت خواهيم کرد ، فرمودند: وعده خدای عزوجل فقط نسبت به حفظ قرآن کریم است و اراده خدا در این خصوص تنها نسبت به قرآن تعلق پیدا کرده و تضمین کرده که در آن دست برده نشود، و نسبت به دیگر کتب آسمانی چنین وعده‌ای نداده است.
معظم در رابطه با معراج پیامبر اکرم فرمودند: در روایت آمده که پیامبر اکرم روی سنگی ایستادند و این سنگ بالا رفته است، و پیامبر اکرم در شب معراج به وسیله جبرئیل از مکه مکرمه به بیت المقدس و از بیت المقدس به مسجد کوفه و از مسجد کوفه به آسمان رفتند، و گفته می‌شود که وقتی روی آن سنگ رفتند که به سمت مسجد کوفه حرکت کنند، این سنگ قدری به سمت بالا آمد که پس از آن جبرئیل یا پیامبر به آن اشاره کردند که با آنان همراهی نکند، لذا در همان مکان بین زمین و آسمان ایستاد.
ایشان در رابطه با برخی از احکام قصد ده روز فرمودند: این مساله در عروة الوثقی مورد اشاره قرار گرفته و ظاهرا تسالم بین فقها وجود دارد که قصد ده روز باید در یک مکان باشد، چه در شهر بزرگ و چه شهر کوچک و چه روستایی که فقط ده یا بیست خانه در آن است، لذا اگر انسان قصد کند که ده روز در این چند روستا بماند، فایده ندارد، اما اگر قصد کند که ده روز در یک روستا بماند و در اثناء آن، چند ساعتی به روستای دیگر برود و برگردد، اشکال ندارد، ولی اگر قصد کند که در چند روستا ده روز بماند و یک روز در یک روستا و روز بعد در روستای دیگر بماند، فایده ندارد و این شخص در حقیقت مسافر است و قصد ده روز او محقق نشده است.
آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با مساله اربعین و اختصاص آن به امام حسین علیه السلام فرمودند: علی الظاهر اربعین ذکر شده در روایات، خاص امام حسین علیه السلام است اما اربعین برای سایر معصومین علیهم السلام حتی برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیرالمومنین سلام الله علیه در روایات ذکر نشده است، ولی اگر کسی تمایل داشت برای هر کدام از معصومین علیهم السلام نسبت به برگزاری اربعین اقدام کند، اشکال ندارد، لذا اگر کسی برای رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیر المومنین و حضرت زهرا و امام حسن سلام الله علیهم اجمعین خواست اربعین بگیرد، کار حرامی مرتکب نشده است.
معظم له با اشاره به روایت: السَّعيدُ مَن سَعِدَ في بَطنِ اُمِّهِ، وَالشَّقِيُّ مَن شَقِيَ في بَطنِ اُمِّهِ، خوش بخت، در رَحِم مادرش خوش بخت شده است و بدبخت، در رَحِم مادرش بدبخت شده است، فرمودند: خدای عزوجل در رابطه با کسانی هم‌چون این ملجم، شمر و سنان از قبل تولد می دانست که وقتی به دنیا می آیند به اختیار خود شقی خواهند شد.
ایشان در ادامه فرمودند: معصومین علیهم السلام نیز این را می‌دانستند اما این بدان معنا نیست که شمر اگر می‌خواست امام حسین را به شهادت نرساند، نمی توانست و قادر به انجام آن نبود یا اگر ابن ملجم می‌خواست امیرالمومنین را به شهادت نرساند، این اختیار از او سلب نشده بود.
سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت‌الله‌العظمی شیرازی به این شرح بود: مطالبی در مورد دعا در تعجیل فرج، شرح آیه ۱۰۰ سوره یونس، تشابه و تفاوت واژه‌های محاسن و مکارم، مسئله جبر و تفویض برای بشر، شروط امر به معروف و نهی از منکر، توصیه به سهل گرفتن در همه امور، حکم زیاد کردن برخی از عبارات در ادعیه، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت‌الله‌العظمی شیرازی به آن‌ها اشاره و یا پاسخ داده شد. لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت‌الله‌العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه‌السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.
