آیت الله العظمی شیرازی: در غیر از مسائل دینی و شرعی، اگر میان اهل خبره اختلاف پیش آمد، مراجعه به یک نفر اهل خبره ثقه برای کسب اطمینان کافی است
نشست علمی روزانه آیت‌الله‌العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز یکشنبه بیست و ششم شوال سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم‌چون جلسات پیشین، ایشان به سوال‌های حاضران در جلسه، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.
آیت‌الله‌العظمی شیرازی در رابطه تکلیف افراد در صورت وجود تعارض در برداشت‌ها از متون دینی میان فقها فرمودند: فرد غیرمجتهد نمی‌تواند در چنین مواردی تشخیص دهد، همانند زمانی که بین دو پزشک نسبت به تشخیص یک نوع بیماری تعارض به وجود می‌آید، و در رابطه با یک نوع بیماری دو نظر می‌دهند.
معظم له در رابطه با تکلیف انسان در هنگام بروز اختلاف میان فقها در احکام شرعی فرمودند: اگر در میان این فقها اعلم وجود دارد، و محرز است که کدامیک اعلم هستند، و محرز است که اعلم و غیراعلم اختلاف فتوا دارند، در مسائلی که مورد ابتلای مقلد است و فتوای غیراعلم موافق احتیاط نیست، در چنین مواردی باید به اعلم رجوع کرد.
ایشان در ادامه فرمودند: اما در غیر از مسائل دینی و شرعی، مانند پزشکی و مهندسی، اگر میان اهل خبره اختلاف پیش آمد، مراجعه به یک نفر اهل خبره ثقه برای کسب اطمینان کافی است.
آیت‌الله‌العظمی شیرازی تاکید فرمودند: معمولا عُقلا هم، چنین کاری را انجام می‌دهند، مثلا بیمار وقتی امکان تشخیص بیماری خود را ندارد و با مطالعه کتب پزشکی به برداشت و تشخیص دست پیدا نمی‌کند، لذا به یک پزشک اهل خبره مراجعه می‌نماید.
معظم له در رابطه با تکلیف انسان در صورت مشخص شدن اشتباه بودن نظر ثقه فرمودند: اگر انسان بعد از تکلیف کشف می‌کند که نظر ثقه اشتباه است، اگر مساله رکنی است عمل به آن نظر باطل است، اما مساله رکن نیست، باطل نمی‌باشد، یعنی بر حسب موضوع، حکم این مساله متفاوت است.
ایشان در رابطه با مواردی که رجوع به اعلم لازم نیست، فرمودند: در کتاب عروة الوثقی اشاره شده که در غیر از مساله تقلید، از جمله مسائلی چون وجوهات، قاصرین، مجانین و صغار بدون ولی و سرپرست، و میتی که روی زمین مانده، شاید همه فقها توافق داشته باشند که اعلمیت شرط نیست و به هر فقیه جامع الشرایطی می‌توان رجوع کرد.
آیت‌الله‌العظمی شیرازی در رابطه با برخی از الفاظ مترادف فرمودند : الفاظی که عرفا مترادف هستند، دقّةً بین آنها فرق است، مانند انسان و بشر، در حالی که انسان و بشر، هم معنا هستند، آیا عدد انسان از بشر بیشتر است ؟، یا عدد بشر از انسان بیشتر است ؟، بله، بنی‌آدم عدد کمتری نسبت به مابقی الفاظ هم معنا دارد، چون که شامل خود آدم نمی شود، اما بشر و انسان، شامل خود آدم هم می‌شود، ضمن آن که اینها با هم تفاوت دقّی دارند که بعضا در تفاسیر به آنها متعرض شده‌اند.
معظم له در رابطه با برخی از آیات شریفه قرآن کریم که خطاب به پیامبر اکرم آمده، فرمودند: در حقیقت خطاب این آیات شریفه به عموم است، و حدیث مشهوری از امام صادق نقل شده که : نَزَلَ اَلْقُرْآنُ بِإِيَّاكِ أَعْنِي وَ اِسْمَعِي يَا جَارَةُ ، قرآن مانند اين ضرب المثل عربى نازل شده (كه گويند:) «اياك اعنى و اسمعى يا جاره»(يعنى به تو ميگويم ولى اى همسايه تو گوش كن)، و در زبان فارسی هم مشابه این ضرب المثل وجود دارد که می‌گویند به در بگو تا دیوار بشنود، و در این آیه، اگر چه خطاب خدای متعال، پیامبر اکرم است، اما در حقیقت خدا، دیگران را مورد خطاب قرار داده است.
ایشان در ادامه فرمودند: چون عصمت، قطعی و مسلم این، هر چیزی که با آن منافات داشت، به خاطر مسلم بودن عصمت، موارد دیگر باید تاویل شود.
آیت‌الله‌العظمی شیرازی در رابطه با برخی از القاب مانند صادق در رابطه با برخی از معصومین علیهم السلام فرمودند: تمام القاب معصومین علیهم‌السلام بر همه‌ی ایشان جاری است، یعنی معصومین علیهم السلام همگی باقر، صادق، کاظم، زین العابدین، و رضا هستند، و اختصاص و متعارف بودن یک لقب و صفت در یک امام و معصوم، دون بقیه، و یا پیامبر اکرم دون بقیه‌ی معصومین علیهم‌السلام اگر روایتی وجود داشته باشد قابل استناد است.
معظم له در رابطه با برخی از احکام نماز فرمودند: هر آنچه را که انسان در نماز، به نیت ورود بخواند، و در ادله وارد نشده است، موجب بطلان نماز است، مگر به خاطر جهل باشد، و بنا بر این که «لاتعاد»، جاهل را شامل می‌شود، گفته شده که نماز باطل نیست.
ایشان در رابطه با حکم مواردی که انسان از روی اجبار، وام ربوی دریافت می‌کند، فرمودند: در مواردی که در واقع، ضرورت ایجاب می‌کند که انسان، وام ربوی دریافت کند، و چنانچه این کار را انجام ندهد، در مشقت و گرفتاری خواهد افتاد، در اینجا شارع فرموده: « وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»، «رُفِعَ ما اضطُرُّوا إلَیهِ» و «لا ضَرَرَ ولا إضرارَ في الإسلامِ»، لذا در چنین شرایطی اشکال ندارد.
آیت‌الله‌العظمی شیرازی در ادامه فرمودند: اما نه اینکه از روی تصنع و در شرایطی که ضرورتی وجود ندارد، باز هم انسان اقدام به انجام چنین کاری نماید، لذا باید حتما ضرورت، واقعی و حرج و ضرر برای این فرد وجود داشته باشد.
معظم له هم‌چنین تاکید فرمودند: البته برخی از موارد را حتی ضرورت و حرج هم مجاز نمی‌کند، مانند زنا و امثال آن، لذا اگر انسان از شب تا صبح از درد هم نتواند بخوابد جایز نیست زنا کند.
سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت‌الله‌العظمی شیرازی به این شرح بود: برخی از احکام مضاربه، برخی از احکام حمد و سوره در نماز، احکام مربوط به حج معذور، شرح آیه ۷ سوره ضحی، شرح آیه ۸۰ سوره نمل، حکم قِران در نماز و حج، شرح روایت حَمّاد از امام صادق، و حکم خواندن نماز در مسیر رفت و آمد مردم، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت‌الله‌العظمی شیرازی به آنها اشاره و یا پاسخ داده شد. لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت‌الله‌العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه‌السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.
