روز جهانی آزادی مطبوعات (سوم می برابر با ۱۴ اردیبهشت) در حالی گرامی داشته می‌شود که شاخص‌ها نشان می‌دهند حملات سیاسی علیه مطبوعات، بازداشت روزنامه‌نگاران و سرکوب رسانه‌های مستقل در برخی کشورها طی سال گذشته میلادی به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
ایران پس از چین و میانمار سومین زندان بزرگ خبرنگاران و روزنامه‌نگاران جهان به شمار می‌رود و همچنان در رده پایین آزادی مطبوعات درجا می‌زند.
سازمان گزارشگران بدون مرز در ارزیابی سالانه خود، ایران را در کنار چین، میانمار، کره شمالی، سوریه و اریتره در قعر جدول شاخص‌های روزنامه‌نگاری معرفی کرد.
به گفته این نهاد، ایران، عربستان سعودی، سوریه و اسرائیل هم بزرگ‌ترین زندان‌های جهان برای روزنامه‌نگاران در سال ۲۰۲۳ میلادی بودند.
قطر و کشورهای خلیج‌فارس نیز همچنان دست به دامان سانسور در پوشش دادن اخبار منطقه زده و اردن هم به دستور توقف چاپ نشریات ادامه می‌دهد.
یونسکو نیز جایزه جهانی آزادی مطبوعات را به «همه روزنامه‌نگاران فلسطینی» اعطا کرد که جنگ در غزه را پوشش می‌دهند.
بنا بر گزارش سالانه گزارشگران بدون مرز از شاخص آزادی مطبوعات، خاورمیانه همچنان یکی از خطرناک‌ترین مناطق برای روزنامه‌نگاران است.
پس از ایران به ترتیب کشورهای میانمار، اریتره، افغانستان و سوریه در آخرین جایگاه‌های این فهرست قرار گرفته‌اند.
سه کشور آسیایی در انتهای شاخص سال گذشته شامل ویتنام، چین و کره شمالی جایگاه خود را در رتبه‌بندی سال جاری به سه کشور افغانستان، سوریه و اریتره واگذار کردند که امتیازاتشان در شاخص‌های جهانی آزادی مطبوعات به شدت کاهش یافته است.
افغانستان در رتبه‌بندی جدید نسبت به سال گذشته ۴۴ پله سقوط را تجربه کرد، کاهش شاخص‌های آزادی مطبوعات از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سه سال اخیر این کشور چشم‌گیر بوده و خبرنگاران بی‌وقفه مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند.
سوریه و اریتره نیز به ترتیب هشت و نُه پله در این رتبه‌بندی نسبت به سال گذشته سقوط کرده‌اند.
این دو کشور اخیرا به مناطقی بدون قانون برای رسانه‌ها تبدیل شده‌اند و تعداد خبرنگاران بازداشتی، مفقودی یا گروگان گرفته شده در آن‌ها بی‌سابقه بوده است، جایگاه یمن و عراق در این مورد کمی پایین‌تر از سوریه است.
مصر هم به جای عمل به وعده‌های اصلاحاتی‌اش، خبرنگاران را زندانی می‌کند، وضعیت آزادی مطبوعات و روزنامه‌نگاری در دیگر نواحی شمال آفریقا نیز تعریفی ندارد.
حکومت‌ها بیش از پیش رو به اقتدارگرایی می‌روند و آزار و اذیت روزنامه‌نگاران در این کشورها ادامه دارد.
