بریتانیا و مهاجرپذیری ترکیب غیر منطقی به نظر می‌رسد اما بریتانیای امروز نسبت به آمریکا سهم بزرگ‌تری از ساکنان غیربومی دارد، به‌طوری که از هر شش نفر از ساکنان آن، یک نفر در کشور دیگری به دنیا آمده است.
شهروندان بریتانیا در سال ۲۰۱۶ پس از اینکه به آنها قول داده شد که از ورود جمعیت از اروپا جلوگیری خواهد شد، به خروج از اتحادیه اروپا رأی دادند.
با اینحال، بریتانیا امروز نسبت به آمریکا سهم بزرگ‌تری از ساکنان غیربومی دارد، به‌طوری که از هر شش نفر از ساکنان آن، یک نفر در کشور دیگری به دنیا آمده است.
اکونومیست یکی از سرمقاله‌های این هفته خود را به این سوال اختصاص داده است که چگونه انگلستان به بهترین کشور اروپایی برای مهاجرت تبدیل شده است؟
از منظر این نشریه، ایده بریتانیا به عنوان یک کشور مهاجر ممکن است دور از ذهن به‌نظر برسد در حالی که سیاستمداران این کشور در پارلمان بر سر لایحه‌ای مبنی بر اعزام پناهجویان به رواندا وارد بحث شدند.
یکی از دلایل افزایش مهاجرت در بریتانیا این است که باوجود تلاش برای توقف قایق‌های مهاجران، دولت محافظه‌کار درها را برای ورود کارگران، دانشجویان و قربانیان اقتدارگرایی، چون اوکراینی‌ها باز گذاشته است.
مهاجران افغانستانی و ایرانی برای عبور از شرق فرانسه تا سواحل بریتانیا اکثریت را تشکیل می‌دهند، بر اساس آمارهای رسمی، در هشت ماه سال جاری بیش از چهار هزار مهاجر افغانستانی موفق شده‌اند از این مسیر به بریتانیا برسند.
آمارها نشان می‌دهد که ۵۴ درصد از پناه‌جویانی که از کانال مانش برای رسیدن به بریتانیا عبور کرده‌اند، شهروندان پنج کشور افغانستان، ایران، اریتره، سوریه و سودان هستند.
در میان پناهجویان انگلستان هم، آلبانیایی‌ها، افغانستانی‌ها و ایرانی‌ها به ترتیب در رده‌های اول تا سوم قرار دارند.
این آمار نشان می‌دهد که در سال منتهی به ژوئن ۲۰۲۳، تعداد ۷۸ هزار و ۷۶۸ درخواست پناهندگی در بریتانیا ثبت شده است که جمعیتی بالغ بر ۹۷ هزار و ۳۹۰ نفر را شامل می‌شود.
این در حالی است که شمار پرونده‌های درخواست پناهندگی در بریتانیا در ۱۲ ماه قبل‌تر آن، تنها ۶۶ هزار و ۳۸۴ مورد بوده است.
این افزایش باعث شد تا تعداد کل افرادی که منتظر جواب اول خود برای پناهندگی هستند به عدد بی‌سابقه ۱۷۵ هزار و ۴۵۷ نفر برسد که ۴۴ درصد بیشتر از مجموع ۱۲۲۲۱۳ نفر در پایان ژوئن سال ۲۰۲۲ و بالاترین رقم از زمان ثبت آمار پناهجویان در سال ۲۰۱۰ است.
آمار مربوط به مهاجرت‌های قانونی به بریتانیا نشان می‌دهد که در سال منتهی به ژوئن ۲۰۲۳، بیش از ۱ میلیون و ۴۳۸ هزار ویزا صادر شده است که ۲۸ درصد نسبت به سال قبل‌تر از آن افزایش داشته است، ولی با این حال کمی کمتر از سال ۲۰۲۱ بوده است.
این تعداد از ویزاها شامل حدود ۵۳۹ هزار ویزای کار، بیش از ۶۵۷ هزار ویزای تحصیلی، حدود ۷۶ هزار ویزای خانوادگی و بیش از ۵ هزار ویزای الحاق به خانواده بوده است. علاوه بر این، بیش از ۹۰ هزار ویزا نیز برای اوکراینی‌ها صادر شده است.
ترکیب جمعیت مهاجر بریتانیا گوناگون است و طی برآورد سال ۲۰۱۸ ، ۵ کشورِ لهستان با ۸۳۱ هزار نفر،، پاکستان با ۵۰۳ هزار نفر، ایرلند با ۳۸۲ هزار نفر و آلمان با ۲۸۶ هزار نفر بیشترین تعداد جمعیت مهاجر از دیگر کشورها را از جمعیت ۶۸ میلیون نفری بریتانیا، به خود اختصاص داده اند.
تخمین‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت ۹ میلیون نفری لندن ایرانی‌تبار هستند، این تعداد به علت مهاجرت‌های بسیاری از ایرانیان در دهه‌های اخیر به انگلستان افزایش یافته است.
در لندن ایرانیان می‌توانند در رستوران‌های ایرانی از غذاهای محلی خود استفاده کنند و در فروشگاه‌های مخصوص کالاهایی مانند غذا، کتاب و پوشاک ایرانی را پیدا کنند.
منچستر، بیرمنگام، بریستول، لدز، کمبریج، نیوکاسل، لیورپول، برایتون، آکسفورد، از دیگر شهرهای انگلستان هستند که شهروندان ایرانی را برای کار، تحصیل و زندگی در خود جای داده است.
اسلام دومین دین بزرگ در انگلستان به‌شمار می‌رود، تاکنون حدود ۶۰۰ مسجد و ۶۰ مدرسه اسلامی در این کشور تأسیس شده‌است.
گزارش ها نشان می‌دهد که ۶.۵ درصد معادل حدود چهارمیلیون نفر از جمعیت بریتانیا طبق آمار سال ۲۰۲۱، مسلمان هستند.
دولت بریتانیا اسلام را به عنوان یک دین به رسمیت نمی‌شناسد و تنها دین به رسمیت شناخته شده، مسیحیت پروتستانی انجیلی است، اما دموکراسی بریتانیایی برای پیروان سایر ادیان، آزادی فعالیت‌های عبادی و شعائر را ضمانت کرده است و اسلام برخوردار از احترام رسمی در این کشور است.
طی سال های اخیر مسلمانان در صحنه سیاسی بریتانیا، به موفقیت‌هایی زیادی دست یافته‌اند، فعالیت آنها پیش تر به شوراهای شهرداری و محلی محدود می‌شد، اما اکنون به پارلمان هم راه یافته‌اند و عده‌ای از آنها، به عضویت مجلس عوام و اعیان (لردها) درآمده‌اند.
صادق خان، معروف‌ترین سیاستمدار مسلمان بریتانیا معاون سابق وزارت حمل و نقل و نماینده سابق پارلمان، از سال ۲۰۱۶ تاکنون شهردار لندن است، ساجد جاوید در سال ۲۰۱۹ به عنوان وزیر خزانه‌داری و در سال ۲۰۲۱ به عنوان وزیر امور بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی منصوب شد.
در دهه های گذشته هم شهید مالک، به سمت معاون دبیر وزارت توسعه بین الملل و سپس معاون قضایی دولت انگلیس منصوب شد، و صدیق خان از ناظران پارلمانی دولت در مجلس عوام نیز به عنوان معاون اجتماعی و دولتهای محلی در کابینه ارتقا یافت.
زارا سلطانه، نصرت غنی، ابسانا بیگم، یاسمین قریشی، شبانا محمود، روشن آراعلي، نصرت گاندی، صادق خان، خالد محمود، انس سرور، ساجد جاويد، رحمان چيستي، نظيم زهاوي، محمدیاسین، افضل خان، فیصل راشید، امران حسین، روسینا الین، ربی هوگ، شابانا محمود، تولیب صدیق، رحمان کیشتی، لرد نظیر از جمله نمایندگان مسلمانی بوده اند که به پارلمان انگلیس راه یافته اند.
چند سال پیش ملکه الیزابت دوم، تعدادی از القاب را در چارچوب لیستی که شامل صدها نفر بود، به مسلمانان داد.
ملکه در لیست تجلیل‌های اخیر، به یک مسلمان مقام قهرمانی عطا کرد تا اینکه لقب “سر” را که مخصوص اشراف بریتانیا بود، به خود اختصاص دهد، اما پنج مسلمان دیگر به نشان ام. بی. ای (عضو امپراتوری بریتانیا) نائل شدند که در میان آنها، نام یک زن بریتانیایی یمنی الاصل، نسیم حمید، به چشم می‌خورد، دو مسلمان دیگر به لقب او. بی. ای دست یافتند.
بیشترین تجمع شیعیان انگلستان در لندن، بیرمنگهام و منچستر بوده و از ملیت‌های ایرانی، عراقی، پاکستانی، هندی، لبنانی و به طور اندک و پراکنده از سایر کشورها تشکیل شده‌اند.
برخی از مراجع تقلیدِ ایران و عراق دارای دفتر و نمایندگی در انگلستان هستند، و در لندن و چند شهر عمده دیگر، مراکز مذهبی، فرهنگی و آموزشیِ متعدد از سوی طیف های مختلف شیعیان با دیدگاه های متفاوت ایجاد شده که کانون اجتماعات و محل پاسخگویی و ارشاد شیعیان بوده و به طور مستمر به فعالیت‌های آموزشی و تبلیغی و همچنین کمک به مستمندان مشغولند.
این مراکز در مواقع خاص و مناسبت‌های مذهبی همچون ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر، ایام سوگواری بویژه دهه عاشورای حسینی و ایام جشن و سرور به خصوص ولادت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و نیمه شعبان، پذیرای ده‌ها هزار نفر از علاقه‌مندان اهل بیت هستند.
