آیت الله العظمی شیرازی : طبق برخی از روایات برای نوروز اعمال مستحبی هم چون نماز و روزه ذکر شده است

نشست علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، چهارشنبه شب مطابق با نهمین روز از ماه مبارک رمضان سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به برخی از روایات در مورد نوروز فرمودند : مرحوم علامه مجلسی پیرامون نوروز بحث مفصلی را در بحارالانوار ذکر فرموده اند که البته محل اختلاف است و برخی اول فروردین را نوروز دانسته اند اما در برخی موارد اشاره به روزهای دیگری شده است.

معظم له در رابطه با نگاه معصومین علیهم السلام به نوروز طبق روایات فرمودند : در رابطه با نوروز دو طائفه روایات وجود دارد که در دسته ای از آنها برخی از ائمه اطهار علیهم السلام نوروز را تقریر فرموده اند و در مقابل روایات نفی هم وجود دارد که همه آنها مراسیل است

ایشان در رابطه میزان اعتبار روایات مذکور فرمودند : اگر کسی قاعده تسامح را قبول نداشته باشد نباید همگی آنها را بپذیرد چه روایاتی که نوروز را تایید و چه نفی نموده اند اما اگر کسی قاعده تسامح را قبول دارد که مشهور فقها قبول دارند، بر اساس این قاعده برخی از فقها از جمله مرحوم آیت الله العظمی سید محمد شیرازی این چنین جمع بین روایات نموده اند که نفی به معنای نفی عید بودن است اما اعمال مستحبی برای این روز طبق برخی از روایات وارد شده است.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره برخی از اعیاد در دوران قبل از اسلام فرمودند : قبل از اسلام مشرکان دو عید داشتند که یکی از آنها جمعه و دیگری عید اضحی یا قربان بوده است که پیامبر اکرم هر دو عید را تقریر فرمودند، و زرتشتی ها هم دو عید داشتند که یکی از آنها نوروز و دیگری شش ماه بعد در مهر ماه به نام مهرگان بوده است، که نوروز روایات مویده ای دارد و قاعده تسامح آن را در برمی گیرد و لذا مشهور بین فقها از قدیم و جدید، مستحباتی را برای نوروز ذکر نموده و به آن عمل کرده اند چون قاعده تسامح را قبول داشته اند.

معظم له با اشاره به برخی از روایات نافی نوروز فرمودند : روایات نافی نوروز بیانگر عید نبودن نوروز است اما با انجام برخی از مستحبات هم چون نماز و روزه در این روز مخالفتی ندارد چرا که زرتشتی ها این روز را عید می گرفتند اما روایات نافی، این روز را همانند عید فطر و قربان تلقی نموده است لذا جزء اعیاد در فقه شیعه استفاده نشده اما در برخی روایات اعمال مستحبی هم چون نماز و روزه برای آن ذکر شده همانگونه که برای برخی از روزهای دیگر سال هم اعمال مستحبی ذکر گردیده است.

ایشان در رابطه با فرق نبی و رسول فرمودند : رسول و نبی هم در معنا تفاوت دارند ، نبی کسی است که به او وحی می شود اما به او وظیفه تبلیغ محول نشده است ، و فقط باید خودش عمل کند ، اما رسول کسی است که علاوه بر آن که نبی است به او وحی می شود که هم خودش باید عمل کند و هم آن را تبلیغ کند.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : خدای عزوجل تعدادی از انبیاء را فقط به عنوان نبی برای خودشان و نه به عنوان رسالت برای دیگران برگزید لذا هر رسولی نبی است اما هر نبی رسول نبوده است.

معظم له در رابطه با عصمت انبیاء فرمودند : پیامبران همگی دارای عصمت بوده اند اما مراتب عصمت آنان متفاوت بوده است.

ایشان در رابطه با شرح حدیث شریف نبوی : علماء أمتي أفضل من أنبياء بني إسرائيل ، فرمودند : علامه مجلسی و برخی دیگر ، این حدیث را این گونه تفسیر کرده اند که منظور از علمای امت ، ائمه اطهار علیهم السلام هستند ، که از انبیاء بنی اسرائیل حتی از انبیاء اولواالعزم ایشان افضل هستند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با دلیل استفاده از لفظ نبی در تشهد برای پیامبر اکرم فرمودند : استفاده از لفظ نبی در تشهد بر اساس نص وارد شده می باشد که باید به آن عمل شود و نباید از نص تخلف نمود و حتی جایز نیست مثلا گفته شود : السلام علیک یا محمد بن عبدالله، چرا که نماز مقید به نصوص خاصه ای است.

معظم له در رابطه با لزوم هدایت و ارشاد افراد ناآگاه و جاهل فرمودند : هدایت و ارشاد افراد ناآگاه و جاهل ، واجب کفایی بر همه ی مومنان است ، و هر کس به اندازه ی توان و استطاعت خود ، لازم است در این زمینه تلاش کند.

ایشان در ادامه فرمودند : انسان لازم است در این زمینه برای هدایت این گونه افراد ، تمام تلاش خود را به کار بندد ، و قطعا در این صورت به تدریج ، تلاش های انسان ، موثر واقع شده و موجب هدایت آن افراد می گردد ، لذا رها کردن و واگذاشتن این افراد ، به حال خود ، امر مطلوبی نیست.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با لزوم تعلّم و یادگیری مسائل دینی فرمودند : یاد گرفتن واجبات و محرمات ، و چگونگی عمل به آنها ، چه در احکام شرعی ، و چه در عقاید ، و چه در اخلاق و نیز هر آنچه که به تاریخ اهل بیت علیهم السلام تعلق دارد ، و علاوه بر آن ، آنچه که از مقدمات وجود ، برای فهم احکام ، و یا برای ارشاد دیگران وجود دارد ، برهمگان واجب کفایی است ، و تا زمانی که به مقدار لازم در این زمینه ، افراد آگاه وجود ندارد ، واجب عینی است.

معظم له در ادامه در رابطه با تعلیم و آموزش دادن مسائل دینی نیز فرمودند : در تمامی موارد یاد شده هم ، این مساله واجب کفایی است ، تا زمانی که به مقدار کافی در این زمینه ، افراد آگاه و توانمند برای تعلیم و آموزش وجود نداشته باشد ، واجب عینی می باشد.

ایشان با تاکید بر اینکه غالبا به مقدار نیاز در این زمینه افراد مورد نیاز موجود نمی باشد ، فرمودند : لذا بر اهل علم لازم است که نسبت به تعلیم و آموزش عقاید و احکام و اخلاق الزامی ، و هم چنین نسبت به تعلّم و یاد گرفتن عقاید و احکام و اخلاق الزامی اهتمام ورزند.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : آنچه که شما و امثال شما به آن عمل می کنید ، و همانند امثال ما هر آنچه که به آن عمل می کنیم ، و دیگران عمل می کنند ، همگی واجب عینی هستند ، به مقداری که برای ما امکان دارد ، ان شاء الله برای من و شما ، این توفیق حاصل شود.

معظم له با اشاره به تاکید پیامبر اکرم : فَلْیُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ باید حاضر به غایب ابلاغ کند و برساند فرمودند : در اینجا لام برای امر است یعنی باید تبلیغ کرد و رساند و این مساله فقط مختص به مردان نیست چرا که مرد و زن در اسلام یک حکم دارند مگر در جایی که استثنا شده لذا باید هم سعی شود که احکام اسلامی را بدانید و هم آنها را منتشر نمایید.

ایشان در ادامه منظور از ایمان را پذیرفتن اصول یعنی توحید، عدل، نبوت ، امامت و معاد و نه اصول ذکر نموده و فرمودند : مشهور بین فقهای شیعه این است که هم اسلام و هم ایمان شرط صحت است، اما این قول که اسلام شرط صحت و ایمان شرط قبول است، قول غیرمشهور برخی از فقهاست.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با قاعده ی «الاسلامُ یَجُبُّ ما قَبْلَه» ، اسلام آوردن ، آنچه که قبل از آن بوده را برمی دارد و پاک می کند ، فرمودند : در فقه هم آمده که اگر شخصی مسلمان شد ، در برابر تمامی آنچه را که قبل از اسلام آوردن انجام داده یا انجام نداده ، تکلیف از او برداشته خواهد شد.

معظم له هم چنین تاکید فرمودند : همان گونه که «الاسلامُ یَجُبُّ ما قَبْلَه» در مورد غیرمسلمانان جاری می شود ، «الایمانُ یَجُبُّ ما قَبْلَه» نیز شامل کسانی که مومن نبودند و ایمان آوردند نیز می شود ، و اگر چه که این تعبیر روایت نیست ، اما از مضمون است و از روایات استفاده شده است.

ایشان در رابطه با اعتبار گرامیداشت درگذشتگان در هفتم و اربعین فرمودند : روایت خاصه ای وجود دارد که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در روز هشتم به زیارت مرقد مطهر رسول اکرم صلی الله علیه و آله رفته اند اما از اربعین آن حضرت چیزی نوشته نشده است، ولی هفتم و اربعین در امروزه بنا بر ارتکاز متشرعه، مساله جدیدی است و در این رابطه برای زمان معصومین چیزی نوشته نشده است اما ارتکاز متشرعه حجت است چرا که از آن، حکم کشف می شود اما از آن استحباب خاص برداشت نمی شود بلکه استحباب عام را در پی خواهد داشت.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : حکم فراموشی غسل جنابت در روز ماه مبارک رمضان، برخی از احکام مهریه، حکم علم فرد وسواس، حکم فراگیری واجبات و محرمات اختصاصی برای زنان، حکم تفکر در ذات الهی، حکم تتو کردن اسماء الهی بر روی بدن، توضیحاتی در رابطه با روایتی که یک ساعت تفکر را از هفتاد سال عبادت برتر می داند، و حکم خمس املاکی هم چون حرم های مطهر معصومین علیهم السلام و املاک وقف شده مانند مسجد، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی در ماه مبارک رمضان همه شب در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۲۲ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.