بیستم فوریه برابر با اول اسفند ماه روزی است که سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۷ میلادی بهمنظور مبارزه با بیعدالتیهای اجتماعی این روز را بنام «روز جهانی عدالت اجتماعی» نامگذاری کرد.
هدف اصلی از نام نهادن این روز جهانی تحت عنوان عدالت اجتماعی، مقابله با بی عدالتی اجتماعی، و گرد هم آوردن جوامع مختلف در سطح بین المللی برای از بین بردن فقر، جنسیت، تبعیض فیزیکی، بی سوادی، تبعیض مذهبی برای ایجاد یک جامعه یکپارچه اجتماعی است.
روز جهانی عدالت اجتماعی بیستم فوریه برابر با اول اسفند ماه هر سال برگزار میشود تا به جهانیان یادآوری کند که کاستیهای بسیاری برای رسیدن نوع بشر به یک زندگی عادی اما خوب وجود دارد.
جهان امروز با مسائل ناگواری مواجه است که میلیونها نفر را از داشتن یک زندگی عادلانه محروم میکند.
بخش بزرگی از جمعیت جهان بدون آنکه مقصر باشند، از امکانات اولیه مانند خانه، شغل، مراقبتهای بهداشتی، آموزش، تغذیه و غیره بیبهره هستند.
عدالت یک مفهوم اخلاقی است و معانی گستردهای میتواند داشته باشد. رایجترین معنی آن که با مفهوم «عدالت اجتماعی» نیز همخوانی دارد عبارت از «تساوی و برابری» است.
اینکه انسانها آزاد به دنیا میآیند و باید از فرصت «برابر» برای رشد، کار و زندگی در جامعه برخوردار باشند و نباید کسی بخاطر «جنسیت، نژاد، زبان و…» خود از داشتن زندگی با فرصتهای مساوی با دیگران محروم شود.
روز جهانی عدالت اجتماعی ۲۰ فوریه، اول اسفند ماه هر سال برگزار میشود تا به جهانیان یادآوری کند کاستیهای بسیاری برای رسیدن نوع بشر به یک زندگی عادی اما خوب وجود دارد.
بخش بزرگی از جمعیت جهان بدون آنکه مقصر باشند، از امکانات اولیه مانند خانه، شغل، مراقبتهای بهداشتی، آموزش، تغذیه و غیره بیبهره هستند.
این وظیفۀ مسئولان کشورها و ادارهکنندگان سازمانهای بینالمللی است که اطمینان حاصل کنند، میتوانیم جهانی بسازیم که عدالت اجتماعی در آن جاری باشند.
سازمان ملل متحد این روز را برای توجه به عدالت اجتماعی انتخاب کرده است تا به این واسطه، کشورها به مسائل مهمی همچون ریشهکنی فقر، اشتغال همۀ افراد، کار شایسته، تساوی جنسیتی و دسترسی به رفاه اجتماعی و عدالت دوباره بیندیشند و آنها را در اولویت خود قرار دهند.
عدالت اجتماعی به معنای حقوق برابر برای همۀ مردم و پایداری بر این آرمان است که همه افراد بشر باید بدون هیچگونه تبعیضی از مزایای پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی بهرهمند باشند و به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و مصالح عمومی را رعایت کنند.
عدالت اجتماعی یک مفهوم گسترده است اما طبق اعلامیه جهانی حقوق بشر، «همه افراد بشر آزاد و با حیثیت و حقوق یکسان زاییده می شوند» و هر اقدامی از جانب هر شخص یا نهادی که آزادی افراد بشر را زیر سوال میبرد محکوم است.
همچنان در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است که هیچ کس به خاطر «نژاد و رنگ و جنس و زبان و دین یا هر عقیده دیگر، و از نظر زاد و بوم یا موقعیت اجتماعی، و از نظر توانگری» نسبت به سایر همنوعانس برتری ندارد یا فروتر نیست.
اما عدالت در مفهوم عام آن ضمن تکیه بر حقوق فردی، بیشتر به تخصیص منصفانهی «منابع» در جوامع گفته میشود.
بیست فوریه قرار است انگیزهای باشد تا دولتهای جهان فعالیتهای خود را برای پیشبرد امر عدالت اجتماعی فزونی بخشند.
دولتهای جهان برای اینکه بتوانند در کشورهای خود به «جامعهای برای همگان» دستیابند، متعهد شدند سازوکارهایی ایجاد کنند که عدالت اجتماعی را چه در محدودهی ملی و چه در پهنهی جهانی عمق و ژرفا بخشد، آنها وعده دادند که ثروت را در کشورهای خود عادلانهتر تقسیم و امکان دسترسی همگان به نعمتهای مادی را فراهم کنند.
برای نمونه هنگامی که از «عدالت سیاسی» سخن گفته میشود، منظور رعایت آزادیهای سیاسی و ایجاد شانس برابر برای دستیابی به پستها و مقامهای سیاسی چه در محدودهی ملی و چه در گسترهی بینالمللی است.
یا مفهوم «عدالت قضایی» بیانگر مناسباتی بر پایهی قوانین و قانونگذاری عادلانه و اعمال مجازاتهای متناسب با جرم و نیز قانونمداری دستگاههای حقوقی و قضایی است.
و سرانجام در همین راستا میتوان به «عدالت اجتماعی» اشاره کرد که به معنای تقسیم عادلانهی نعمت های و ثروت های خدادادی، فرصتهای شغلی و منابع مادی است.
برقراری شانس برابر میان انسانها برای دستیابی به وسایلی که نیازهای اولیهی آنان مانند خوراک، پوشاک، سرپناه، بهداشت، درمان و آموزش را ممکن میسازد نیز در زیر همین مفهوم جای میگیرد.