آیت الله العظمی شیرازی : در چارچوب تشیع ، در میان ائمه علیهم السلام ، امام جواد علیه السلام بیش از همه برکت داشتند ، چرا که توانستند گمراهی بزرگ واقفیه را از سر راه بردارند

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز دوشنبه دهم رجب سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در تشریح روایت مشهور امام حضرت امام رضا علیه‌السلام در رابطه با ولادت امام جواد‌ علیه السلام : «این مولودى است که براى شیعیان ما، با برکت ‏تر از او زاده نشده است» ، فرمودند : برخی از بزرگان از جمله علامه مجلسی و دیگران در معنای این روایت گفته اند که در میان شیعیان از زمان امام حسن و امام حسین و امام سجاد و امام صادق و امام باقر ، و در زمان تمامی ائمه علیهم السلام ، اختلاف هایی وجود داشته است که شدیدترینِ این اختلاف ها که موجب گمراهی تعدادی از شیعیان شد ، مربوط به داستان واقفیه بوده است.

معظم له در ادامه فرمودند : انحراف واقفیه با شهادت امام کاظم و امامت حضرت رضا آغاز گردید ، و در این دوره ، بسیاری از شیعیان معتقد شد که امام کاظم از دنیا نرفته اند ، و لذا امام رضا ، امام نیستند ، و تعداد زیادی از شیعیان به این نوع تفکر ، گرایش پیدا کردند ، چرا که برخی از علمای بزرگ شیعه در آن زمان ، هم چون علی بن ابی حمزه بطائنی و زیاد بن مروان قندی به واقفیه پیوستند.

ایشان در رابطه با توفیق امام جواد در برابر این گروه فرمودند : امام جواد توانستند که واقفیه را در هم بشکنند ، و در چارچوب تشیع ، در میان ائمه علیهم السلام ، امام جواد علیه السلام بیش از همه برکت داشتند ، چرا که توانستند این گمراهی بزرگ را از سر راه بردارند.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین با اشاره به امتحان سخت شیعیان در این دوره فرمودند : این یک امتحان بزرگ الهی بوده که حضرت امام جواد در سن هفت هشت سالگی به منصب امامت برسند ، و در روایات موجود است که یکی از کسانی که نصّ بر امامت ائمه ی اثنی عشر را نقد کرده ، علی بن ابی حمزه بطائنی بوده که این افراد به خاطر پول و برخی چیزهای دیگر گول خوردند ، و به هر حال ، این امتحان سختی برای شیعیان بوده ، مانند سایر امتحان هایی که خدای عزوجل فرموده است ، هم چون قصه ی غدیر ، با آنکه مساله ی معروف و روشنی بود ، اما عده ای با آن مخالفت کردند.

معظم در ادامه تاکید فرمودند : برخی از افراد ، به خاطر پول گمراه شدند ، اما عامه ی مردم ، بی جهت کلاه بر سرشان رفت ، و نوشته اند که علی بن ابی حمزه بطائنی در یک زیر زمین تاریک ، چیزی شبیه عروسک درست کرده بود ، و می گفت که حضرت امام کاظم اینجا هستند ، و هر کسی که می خواهد خدمت حضرت برسد ، مثلا باید سه روز ، روزه بگیرد و غذا نخورد ، و در چنین شرایطی که چشم آن شخص ضعیف ، و بیحال می شد ، او را به زیر زمین تاریک می برد و می گفت تو نباید حرف بزنی و حضرت صحبت مختصری خواهند کرد ، و خلاصه آن عروسکی را که درست کرده بود که پیدا هم نبود ، از خود صدایی در می آورد و او به همگان چنین وانمود می کرد که این عروسک ، حضرت امام کاظم هستند و زنده هستند.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند : برخی همانند علی بن ابی حمزه بطائنی و زیاد بن مروان قندی بر انحراف خود باقی ماندند ، اما عده زیادی از واقفیه از اعتقاد خود برگشتند ، مثل قصه ی غدیر که داستان واضحی بود ، اما پس از دو سه ماه ، آن گونه با حضرت امیر و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها رفتار شد.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با دلیل ابتلای برخی از معصومین علیهم السلام به همسران ناشایست فرمودند : در روایت آمده که از جانب خدای عزوجل ، برای هر کدام از ائمه ی اطهار علیهم السلام ، جداگانه ، ورقه ای به صورت مکتوب آمده ، که در هر ورقه تمام زندگانی و اعمال آن معصوم ، در آن ثبت شده ، و طبق آن ورقه ، تمامی جزئیات زندگانی آن بزرگواران نوشته شده است ، از جمله قصه ی امام جواد با ام الفضل و یا امام حسن مجتبی با جعده ، و حتی پیامبر اکرم با برخی از زوجاتشان ، که همه ی اینها تقدیر الهی نسبت به ائمه علیهم السلام به عنوان قضای الهی حتمی بوده ، و جزئی از امتحان امت بوده است.

معظم له در تشریح معنای صلات فرمودند : صلات در زبان عربی به معنای میل است ، و قرار گرفتن این نام برای نماز ، به اعتبار میل انسان به سوی خدای عزوجل بوده است.

ایشان با اشاره به آیه ۵۶ سوره احزاب : إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا ، خدا و فرشتگانش بر (روان پاک) این پیغمبر صلوات و درود می‌فرستند شما هم ای اهل ایمان، بر او صلوات و درود بفرستید و با تعظیم و اجلال بر او سلام گویید و تسلیم فرمان او شوید ، فرمودند : مفهوم این آیه ی شریفه بدان معناست که خدای عزوجل ، رحمت خویش و ملائکه اش را به سوی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله متوجه می کند ، و این به معنای همان میل است.

آیت الله العظمی شیرازی در تشریح آیه ۱۰۳ سوره توبه : خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ، تو از اموال مؤمنان صدقات را دریافت دار که بدان صدقات نفوس آنها را پاک و پاکیزه می‌سازی و رشد و برکت می‌دهی، و آنها را به دعای خیر یاد کن که دعای تو در حق آنان موجب تسلّی خاطر آنها شود و خدا شنوا و داناست ، فرمودند : وَصَلِّ عَلَيْهِمْ یعنی بخوانید ایشان را و بر آنان درود بفرستید ، و به آن بزرگواران نیز امر فرموده که هر کس را که بر گردن ایشان حقی دارد ، دعا نمایند ، لذا پیامبر اسلام برای آنان دعا می کند ، و بر ایشان درود می فرستد ، و تا هم اکنون نیز نزد مراجع تقلید مشهور ، مرسوم است که نسبت به هر کسی که حق بر گردن ایشان دارند ، دعا نمایند ، و در مجموع ، صلات به معنای دعا می باشد.

معظم له در تشریح معناى عبارت عارفاً بحقه در زيارت امام حسين عليه السلام فرمودند : یعنی به امامت ایشان اعتقاد داشته باشد ، یعنی بشناسد امام حسین علیه السلام را به این عنوان که یکی از ائمه علیهم السلام از سوی خدای عزوجل می باشند ، و اطاعت ایشان واجب است ، مانند وجوب اطاعت از قرآن کریم و اطاعت از رسول الله صلی الله علیه و آله ، و در مجموع به این معناست که همه ی این موارد را بشناسد.

ایشان در ادامه فرمودند : در روایات بحار الانوار و غیر از آن ، موجود است که حضرت سیدالشهداء علیه السلام بعد از آنکه حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف ، پس از ظهور به شهادت می رسند ، امام حسین علیه السلام ، از قبر خود زنده خارج می شوند ، و ایشان را غسل می دهند و حنوط و کفن ایشان را انجام می دهند و در همین مکان در جای خودشان دفن می کنند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با امکان تحریف در قرآن فرمودند : در روایات آمده که معصومین علیهم السلام توصیه فرموده اند : إِقْرَأْ كَمَا يَقْرَأُ النَّاسُ ، قرآن را همان گونه که مردم می خوانند ، بخوانید ، یعنی همین قرآنی که در دست همه مردم است و آن را می خوانند ، شما هم همان گونه بخوانید ، اما این که در روایات وارد شده که ائمه علیهم السلام چبزهایی از قرآن کم یا زیاد کرده اند ، دلیل آن ، یا مربوط به شان نزول یا تفسیر و یا تاویل است ، مثلا در آیه شریفه يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ، در این جا که فرموده بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ( فی عَلِیٍّ ) اضافه شده ، در قرآن فی عَلِیٍّ نیست ، این شان نزول است ، این آیه در مورد امیرالمومنین صلوات الله علیه نازل شده و اضافه ها گاهی تفسیر است که بیان الغامض و کشف الغامض است ، یا هم تاویل است و در مجموع یکی از سه مورد ، شان نزول یا تفیسر و تاویل است ، و نکته مهم این که جبرئیل هم قرآن را همین گونه نازل کرده و برای پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله خوانده بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ( فی عَلِیٍّ ) ، اما نه به عنوان قرآن بلکه به عنوان شان نزول ، و روایت دارد که بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، امیرالمومنین صلوات الله علیه ، یک هفته آن قرآنی که خودشان نوشته بودند را که در آن هم تنزیل و هم تفسیر و هم تاویل بود ، به جماعتی از اصحاب پیغمبر عرضه کردند اما آن ها نپذیرفتند.

معظم له در شرح آیه شریفه نهم سوره حجر إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ما اين قرآن را نازل كرده‏ ايم و قطعا از آن حفاظت خواهيم کرد ، فرمودند : وعده خدای عزوجل فقط نسبت به حفظ قرآن کریم است و اراده خدا در این خصوص تنها نسبت به قرآن تعلق پیدا کرده و تضمین کرده که در آن دست برده نشود ، و نسبت به دیگر کتب آسمانی چنین وعده ای نداده است.

ایشان در ادامه فرمودند : در روایت است که هنگام نزول وحی ، و آیات قرآن توسط جبرئیل که به پیامبر اکرم عرضه می داشت ، امیرالمومنین ، همراه با قرآنی که می نوشتند ، سه چیز دیگر را هم می نوشتند ، تنزیل ، تفسیر ، تاویل ، در تنزیل و تفسیر و تاویل ، تحریف ، قطعا صورت گرفته ، و این که در برخی از روایات ، تصریح به تحریف شده ، حمل بر این سه مورد ، می شود ، اما تحریف در الفاظ قرآنی که به دست ما رسیده ، و قرآنی که نزد ما موجود است ، هیچ کم و زیادی صورت نگرفته ، بلکه این مساله ، اجماع میان محققین علمای شیعه از شیخ مفید و شیخ طوسی تا به امروز است ، که تحریف در الفاظ قرآن ، حتی در یک نقطه ، صورت نگرفته است.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : برخی از احکام مربوط به پرداخت خمس ، کیفیت برانگیخته شدن امام حسین و شهدا در روز قیامت ، برخی از مستندات مربوط به لیلة الرغائب ، حکم اطعام در مناسبت های مختلف مانند عزا و جشن و بازگشت از حج ، برخی از احکام مربوط به تقیه ، دلیل برخی از اختلاف عبارات در زیارت عاشورا ، ذکر برخی از موارد مربوط به سجده ی ملائکه بر آدم ، شرایط استفاده از عنوان سیادت ، و طرُق شناخت و اثبات نَسَب ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.