منابع محلی در ارزگان افغانستان از باجدهی میلیونی هزارهها در ولسوالی گیزاب این ولایت به کوچیها خبر میدهند.
کوچیهای افغانستان یا کوچیان گروهی از مردم افغانستان هستند که به شیوهٔ کوچنشینی زندگی میکنند.
کوچیها اغلب از پشتونهای غلزایی هستند ، طایفههای خروتی،هوتکی، احمدزی و اندر از مهمترین طوایف پشتونهای کوچی محسوب میشوند.
البته کوچنشینی در افغانستان منحصر به پشتونها نیست و تعدادی از افغانستانیهای غیرپشتون مانند گروهی از بلوچها نیز این شیوه زندگی را ادامه میدهند.
کوچ نشینی در بسیاری کشورها از جمله در ایران وجود داشته و دارد ، کوچ نشینی یا (Nomad) به فرد یا افرادی از جامعه گفته میشود که در هیچ گوشه ای از یک سرزمین اسکان دائمی نداشته و به منظور دسترسی به چراگاه های تازه برای دام های خود همیشه از یک محل به محل دیگری در سیر و سفر و مهاجرت به سر می برند.
اما ظواهر نشان میدهد که ویژگی های کوچی ها در افغانستان با تعریف پذیرفته شده ی فوق همخوانی ندارد ، و سالهای متمادیست که ثروتمندان بزرگ ساکن در پاکستان مخصوصا شهرهای پیشاور، کویته و کراچی را با استفاده از بهترین تسهیلات زندگی در قصرهای بزرگ ، عمدتاً با انگیزه ی دستیابی به منافع بیشتر اقتصادی با سرمایه گذاری در امور دامداری و خرید و فروش و حمل و نقل آنها به این فعالیت اقتصادی روی آورده اند.
اکثریت صاحبان دامداری های بزرگ که گفته میشود نیاکان پیشین آنان ، واقعاً کوچی و از قوم پشتون بوده اند ، اکنون مالکان شرکت های بزرگ حمل و نقل پاکستان بوده، و در پاکستان مسکن گزیده اند ، و کار نقل و انتقال و فعالیت در این زمینه ی اقتصادی را میان پاکستان و افغانستان انجام می دهند.
این سرمایه گذاران بزرگ ، تعدادی از وابستگان و اقوام بی بضاعت خویش را از آن سوی مرز تحت عنوان کوچی ، بر اساس توافقات سنتی استخدام و گله ها و دام های خود در اختیار آنان قرار میدهند ، و به این صورت ، فعالیت های خود را در صنعت دامداری تداوم و گسترش داده اند.
افراد استخدام شده نیز موظف هستند که دام ها و گله ها را به چراگاه های سرسبز ولایات مختلف افغانستان در فصل های معتدل انتقال داده و از این طریق امرار معاش نمایند.
اگرچه این خانواده های استخدام شده در تولید و فروش محصولات لبنیات و گوشت و تولید مثل دام ها مستقیما دخالت دارند اما در واقع پشت پرده ی اصلی صنعت دامداری افغانستان در پاکستان بوده و مالکان اصلی گله های دامداری موسوم به کوچی در افغانستان سرمایه گذاران و دامداران بزرگ پاکستانی هستند.
اگر به ویژگی ها و تعاریف پذیرفته شده ی کوچی توجه شود، آنهایی که دام ها را از یک محل به محل دیگر در افغانستان انتقال میدهند ، در واقع نه کوچی ، بلکه چوپان های دامداران بزرگ پاکستانی هستند ، چون ویژگی های اساسی کوچی را ندارند ، مطابق تعاریف پذیرفته شده اصلا نباید کوچی و آنهم کوچی افغانستان محسوب گردند.
حال منابع خبری در افغانستان گزارش می دهند که روز یکشنبه، ۲۴ دی ماه ، طالبان در یک « حکم غیرعادلانه»، ساکنان ولسوالی گیزاب را در عوض استفاده از زمینهای شخصی آنان مکلف کرده تا به کوچیها مبلغ ۳۰ میلیون افغانی پرداخت کنند.
براساس اطلاعات منابع خبری، در پی ادعای کوچیها، طالبان به ساکنان منطقه کندیر ، هفت ماه فرصت داده تا این مقدار پول را به طرف دعوایشان پرداخت کنند.
با این حال، ساکنان محل تاکید دارند که ریش سفیدان محل به دلیل «زور و اکراه» صورت گرفته توسط طالبان مجبور شده اند تا اسناد را امضا کرده و زمینهای آباء و اجدادی خود را دوباره خریداری کنند.
گفتنی است که طالبان تاکنون در مورد این خبر اظهار نظری نکرده است.
این در حالی است که طالبان در اوایل به قدرت رسیدن نیز ۴۰۰ خانواده این محل را مجبور به کوچ اجباری کرده بود.
طالبان پیش از این همچنین در ولایتهای غزنی، میدانوردک و دایکندی از هزارهها و سایر شهروندان کشور به نامهای مختلف باجگیری کردهاند.