نهم دسامبر، روز جهانی یادبود از قربانیان نسل کشی و نیز پیشگیری از این جنایت، از سوی سازمان ملل متحد نام گذاری شده است. از این روز در حالی یاد می شود که شیعیان هزاره در افغانستان و پاکستان به دلیل هویت مذهبی و قومی شان، از یک قرن به این سو، همچنان در معرض نسل کشی قرار دارند. کارشناسان؛ سکوت جامعه جهانی و به ویژه سازمان ملل متحد در برابر نسل کشی شیعیان هزاره طی سالیان اخیر را مهمترین عامل تداوم این جنایت می‌دانند.
نسل‌کشی یا ژنوساید یکی از چهار جنایت شناخته شده بین‌المللی است. پس از جنگ جهانی دوم، سازمان ملل متحد در ۹ دسامبر ۱۹۴۸ کنوانسیون «جلوگیری و سرکوب جنایت نسل‌کشی» را به تصویب رساند. از روز جهانی بزرگداشت و اعاده ی حیثیت از قربانیان نسل کشی و نیز پیشگیری از این جنایت در حالی یاد می‌شود که شیعیان هزاره در افغانستان و پاکستان از یک قرن به این سو، همچنان در معرض نسل کشی و حملات هدفمند قرار دارند.
بر اساس مدارک تاریخی، نسل کشی و قتل عام هزاره ها به دلیل هویت قومی و مذهبی شان از 130 سال پیش یعنی لشکر کشی عبدالرحمان خان- شاه سابق افغانستان- در سال 1893 به مناطق مرکزی و هزاره نشین بر می‌گردد.
بنابر سندهای متعدد تاریخی، 62 درصد از جمعیت هزاره ها از سوی عبدالرحمان خان قتل عام شدند. شیعیان و هزاره ها می‌گویند پس از این حذف فیزیکی و غصب سرزمین آنان توسط عبدالرحمن خان، این سیاست تا اکنون هم به نحوی از سوی حکومت های افغانستان ادامه داشته است.
نسل کشی و کوچ اجباری هزاره ها تنها به افغانستان خلاصه نمی‌شود. شماری از هزاره‌هایی که از قتل عام عبدالرحمن خان جان سالم به در برده و به پاکستان فرار کرده بودند، آن‌جا هم نفس آرام نکشیدند. طی چند دهه اخیر، حملات گسترده و سیستماتیکی علیه شیعیان هزاره در پاکستان از سوی گروه های سنی تندرو صورت گرفته است.
کارشناسان بر این باورند که نقش دولت ها در افغانستان و پاکستان در جلوگیری از جنایت های نسل کشی علیه شیعیان هزاره در این کشورها ضعیف و ناکام بوده است.
کارشناسان تاکید میکنند با موضوع نسل کشی در افغانستان برخورد سیاسی صورت می‌گیرد، زیرا عامل اصلی و مهم نسل کشی، قدرتها و حکومت‌های گذشته و فعلی افغانستان و قوم حاکم بوده اند.
گروه طا.لبان در دوران قبلی حکومت شان، هزاران غیرنظامی شیعه و هزاره را در شهرهای مزارشریف، شهرستان یکاولَنگ بامیان و شهر کابل قتل عام کردند. گروه طا.لبان پس از ورود به شهر مزار شریف در ۱۷ مرداد ۱۳۷۷، دست به کشتار گسترده‌ای غیرنظامیان از جمله هزاره‌ها زدند. بر اساس برخی گزارش‌ها در این رویداد بین هشت تا پانزده هزار غیرنظامی که اکثریت شان شیعیانِ هزاره بودند از سوی طا.لبان قتل عام شدند.
سازمان دیدبان حقوق بشر، کشتار مزار شریف را یکی از بدترین کشتار غیرنظامیان در افغانستان ثبت کرده است. پس از تسلط دوباره گروه طا.لبان در افغانستان، حملات هدفمند و سیستماتیک علیه شیعیان هزاره، صِرفا به دلیل هویت قومی و مذهبی شان شدت بیشتر یافته است.
طی دو سال اخیر، شیعیان هزاره در مساجد، باشگاه های ورزشی، اتوبوس و سایر اماکن عمومی مورد حملات انفجاری و تروریستی هدفمند قرار گرفتند. مسئولیت شماری از این حملات را گروه تندرو سنی د1عش برعهده گرفته اما کارشناسان و شهروندان افغانستان می‌گویند اکثر حملات هدفمند و سیستماتیک و کوچ های اجباری شیعیان هزاره از سوی گروه طا.لبان و یا با حمایت مستقیم آنان صورت گرفته است.
شیعیان و هزاره‌ها می‌گویند سکوت جامعه جهانی و به ویژه سازمان ملل متحد در برابر جنایت نسل کشی علیه شیعیان هزاره طی سالیان اخیر، باعث شده حملات هدفمند، قتل عام و کوچ اجباری آنان از سرزمین های اصلی شان تداوم یابد. سال گذشته، پس از حمله خونین انتحاری بر مرکز آموزشی کاج در غرب کابل که در آن بیش از شصت دانش آموز عمدتاً دختران شیعه و هزاره شهید شدند، موج اعتراضات جهانی را در پی داشت. شهروندان افغانستان به ویژه شیعیان و هزاره ها در بیش از صد شهر جهان تظاهرات میلیونی انجام داده و خواستار به رسمیت شناختن نسل کشی هزاره ها در افغانستان شدند.
