به دستور رئیس جمهوری تاجیکستان، به هر خانواده یک جلد شاهنامه فردوسی اهدا می شود

رئیس‌جمهوری تاجیکستان، دستور داد به تعداد خانوارهای این کشور شاهنامه حکیم “ابوالقاسم فردوسی” منتشر شود و به طور رایگان در دسترس آنها قرار گیرد تا مردم هرچه بیشتر از تاریخ، فرهنگ و تمدن نیاکان خود مطلع شوند.

رئیس جمهور تاجیکستان با هدف آشنایی هرچه بیشتر مردم تاجیک با تاریخ، فرهنگ و تمدن نیاکان خود دستور داد تا کتاب شاهنامه «ابوالقاسم فردوسی» به همه شهروندان این کشور اهدا شود.

وی تصریح کرد: ما باید هرچه بیشتر از این تاریخ پرافتخار و این میراث گرانبها به نفع وحدت، انسجام، سربلندی مردم خود، سعادت میهن نیاکان و تحکیم پایه‌های دولت ملی جدیدمان استفاده کنیم.

در تاجیکستان در حالی بر گسترش زبان فارسی تاکید می شود، که زبان فارسی در افغانستان هر روز بر اثر فشار طالبان که حاکمان فعلی این کشور هستند ، با محدودیت های زیادی مواجه شده و تابلوهای فارسی را از دانشگاه ها و نامه های رسمی و کتاب های دانشگاه ها و مدارس حذف شده و در آخرین اقدام ، تابلوی دانشکده ی خبرنگاری از فارسی به پشتو و انگلیسی تبدیل شده است.

گفتنی است که شاهنامه، حماسه‌ای منظوم، بر حسب دست‌نوشته‌های موجود دربرگیرنده نزدیک به ۵۰٬۰۰۰ تا ۶۱٬۰۰۰ بیت و یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سروده‌های حماسی جهان، اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی است که سرایش آن دستاورد دست‌کم، سی سال کار پیوستهٔ این سخن‌سرای فارسی زبان است.

موضوع این اثر، اسطوره‌ها و تاریخ فارسی ایران کهن در سدهٔ هفتم میلادی است ، شاهنامه از سه بخش اسطوره‌ای، پهلوانی و تاریخی، تشکیل شده و در بحرِ مُتَقارِبِ مثمَّنِ محذوف، نگاشته شده‌است.

ابوالقاسم فردوسی توسی که در فاصله ی سال های ۹۵۰ تا ۱۰۳۷ میلادی میلادی و ۳۲۹ تا ۴۱۶ هجری قمری می زیسته ، شاعر حماسه‌ سرای ایرانی و سرایندهٔ شاهنامه، حماسهٔ ملی ایران است ، فردوسی را بزرگ‌ترین سرایندهٔ فارسی‌گو دانسته‌اند که از شهرت جهانی برخوردار است ، و وی را حکیم سخن و حکیم توس گفته اند.

تاریخ‌نویسان متعددی بر شیعه‌بودن فردوسی اتفاق نظر دارند ، جلال خالقی مطلق، شاهنامه‌پژوه ایرانی، معتقد است اعتقاد فردوسی به تشیع از خود شاهنامه پیداست.

عبدالجلیل قزوینی رازی اولین کسی است که به شیعه دوازده امامی بودن فردوسی در کتاب النقض اشاره کرده است ، بعدها قاضی نورالله شوشتری نیز او را شیعه معرفی کرده است.

سید حسن امین معتقد است که در عصر فردوسی، تشیع در بخش‌هایی از خراسان به ویژه طوس، بیهق، رواج داشته و تعلق فردوسی به جامعۀ شیعه آن روز بعید نیست و حتی گاه نسبت‌هایی مانند رافضی به داده‌اند.

دکتر احمد مهدوی دامغانی نظریه نخست محیط طباطبائی مبنی بر زیدی بودن فردوسی و سپس عدول او از نظریه‌اش را نقل کرده ، و آنگاه با ذکر مقدماتی نسبتا طولانی با تکیه بر کاربرد کلمه «وصی» در شاهنامه برای امیرالمومنین علی ابن ابیطالب علیه السلام و نشانه‌هایی دیگر معتقد می‌شود که فردوسی یک شیعه امامی مذهب است.‌

فردوسی و مدح پیامبر و اهل‌بیت

فردوسی در شاهنامه چندبار ارادت خود را به امام علی علیه السلام و خاندان پاکش ابراز داشته و بر آن تأکید ورزیده است.

او در دیباچه کتاب و آغاز و انجام داستان‌ها، به شیوه یک مسلمان شیعه، به توصیف و ستایش خدای متعال ، پیامبر اکرم و طرفداری از تشیع و مدح امیرالمومنین پرداخته است.

فردوسی مهر و اعتقاد خود به خاندان علی علیه السلام را آشکارا به زبان می‌آورد. ، عبدالحسین زرین‌کوب، ادیب و منتقد ادبی، احتمال می‌دهد یک دلیل بی‌بهره بودن فردوسی از دستگاه سلطان محمود، محبت و اعتقاد فردوسی به امیرالمومنین و خاندان ایشان باشد.

او در شاهنامه اشعاری را درباره اهل‌بیت علیهم السلام خصوصا امیرالمومنین ، آورده است، از جمله:

که من شهر علمم، علیَّم در است
درست این سخن قول پیغمبر است
سر انجمن بد ز یاران علی
که خواندش پیمبر علی ولی

و یا

مرا غمز کردند کان پر سخن
به مهر نبی و علی شدن کهن
من از مهر این هر دو شه نگذرم
اگر تیغ شه بگذرد بر سرم
مرا سهم دادی که در پای پیل
تنت را بسایم چو دریای نیل
نترسم که دارم ز روشن دلی
به دل مهرجان نبی و علی

فردوسی از جمله شاعران فارسی‌گوی دانسته شده که از سخنان امام علی علیه السلام الهام گرفته‌‌اند.

محققان به هماهنگی بسیاری ، میان اندیشه‌های فردوسی با مندرجات مهم شیعه از جمله در مسئله عقل با فصل اول کتاب اصول کافی معتقد هستند.

چنانکه مشهور است پیکر فردوسی را به دلیل شیعه بودن به گورستان راه ندادند ، و به‌ناچار او را در باغ خودش واقع در شهر تابران طوس، نزدیک به دروازهٔ شرقی رزان به خاک سپردند ، آرامگاه او قرن هاست که زیارتگاه اهل دانش و معرفت است و با آن‌که بارها آن را با خاک یکسان کرده اند ، مجددا از نو ساخته شده است.