آیت الله العظمی شیرازی : از خوف و ترس ، در روایات ، تعبیر به جنود عقل ، و از جُبن و بزدلی ، تعبیر به جنود جهل شده ، لذا آنچه که مورد نکوهش قرار گرفته ، جُبن و بزدلی است

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز پنجشنبه بیست و چهارم ربیع الثانی سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست علمی با اشاره به آیه ۲ سوره انفال ، إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ، مؤمنان حقیقی آنانند که چون ذکری از خدا شود دلهاشان ترسان و لرزان شود و چون آیات خدا را بر آنها تلاوت کنند بر مقام ایمانشان بیفزاید و به خدای خود در هر کار توکل می‌کنند ، فرمودند : ایمان دارای درجاتی است ، و این آیه ی شریفه به درجه ی بالای ایمان اشاره دارد ، و از روایات متواتر هم استفاده شده که مومن به معنای شیعه است.

معظم له هم چنین با اشاره به آیه ی ۲۱ سوره شعراء : فَفَرَرْتُ مِنْكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكْمًا وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُرْسَلِينَ ، و آن گاه از ترس شما گریختم تا آنکه خدای من مرا علم و حکمت عطا فرمود و از پیغمبران خود قرار داد ، فرمودند : در اینجا ، قرآن کریم تصریح دارد که حضرت موسی علی نبینا و آله و علیه السلام ، از فرعون و فرعونیان ترسید ، و این کمال عقل است که وقتی انسان ، سلاح و قدرت ندارد ، و در مقابل او ، حکومت ظالمی قرار دارد ، که قدرت و همه چیز در اختیار اوست ، بترسد.

ایشان در ادامه فرمودند : ترسِ انسانِ بدون قدرت و سلاح ، در مقابل حکومت ظالم ، عین عقل است ، و در روایات ، به ویژه در بحارالانوار ، در مورد آن ، سخن به میان آمده ، و از آن تعبیر به خوف شده است.

آیت الله العظمی شیرازی با متفاوت دانستن خوف و جُبن ، فرمودند : در روایات از این دو ، تعبیر به جنود عقل و جنود جهل شده است ، یعنی خوف و ترس از جنود عقل است ، اما جبن که در فارسی از آن تعبیر به بزدلی شده ، از جنود جهل است.

معظم له با اشاره به این موارد شرح داده شده ، تاکید فرمودند : لذا خوف و ترس نه تنها نکوهش نشده ، بلکه مورد تاکید هم قرار گرفته ، اما آنچه که مورد نکوهش قرار گرفته ، جُبن و بزدلی است.

ایشان در ادامه در رابطه با ترس از خدا فرمودند : من و شما ، و نه انبیا ، بایستی از خدا ترس داشته باشیم ، چرا که معصوم نیستیم ، و در روایات و ادعیه هم بر این موضوع ، تاکید شده ، به خاطر کم و زیادی هایی که در اعمال ما وجود دارد ، و نمی دانیم که عاقبت ما چه خواهد شد.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با برخی از مسائل غیرمسلمانان ، فرمودند : اهل کتابی که در کشورهای اسلامی زندگی می کنند ، ذمی محسوب نمی شوند ، و احکام ذمی شامل حال آنان نمی شود.

معظم له با اشاره به آیه ۴ سوره توبه إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَىٰ مُدَّتِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ ، مگر آن گروه از مشرکان که با آنها عهد بسته‌اید و هیچ عهد شما نشکستند و هیچ یک از دشمنان شما را یاری نکرده باشند، پس با آنها تا مدتی که مقرر داشته‌اید عهد نگاه دارید، که خدا متقیان را دوست می‌دارد ، فرمودند : روایتی از پیامبر اکرم ذکر شده که اَلْمُسْلِمُونَ إِخْوَةٌ تَتَكَافَأُ دِمَاؤُهُمْ وَ يَسْعَى بِذِمَّتِهِمْ أَدْنَاهُمْ .مسلمين همه برادرند، خونشان برابرست(پس اگر شخص اول آنها كوچكترينشان را بناحق بكشد بايد كشته شود)و پست ترين فردشان در برقراري پيمانشان كوشش مي كند(يعني پست ترين فرد مسلمان ميتواند در مواد امان نامه هر قرار دادي با كفار، شركت و دخالت كند و در وفاي آن كوشا باشد) ، لذا غیرمسلمانان معاهد در حکم ذمی هستند و جان و مال و اموال آن محترم است.

ایشان در ادامه فرمودند : مال همه غیرمسلمانان محترم است ، مگر کافر حَربی ، و در تعریف کافر حربی گفته اند : کافر حَربی شخص غیرمسلمانی است که معانِد با اسلام و مسلمانان باشد و هم چنین با مسلمانان در حال جنگ و یا در حال اعلام جنگ است ، در شرایطی که هیچ‌گونه پیمانی از قبیل مُعاهِده و عَقدِ امان و صلح با مسلمانان ندارد ، کافر حربی می‌تواند اهل کتاب یا غیراهل کتاب باشد ف در چنین شرایطی ، جان و مال و امنیت او از سوی مسلمانان مصونیت ندارد.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به آیه ۷۷ سوره زخرف ، وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُمْ مَاكِثُونَ ، و (آن دوزخیان، مالک دوزخ را) ندا کنند که ای مالک، از خدای خود بخواه که ما را بمیراند (تا از عذاب برهیم). جواب دهد: شما (در این عذاب) همیشه خواهید بود ، فرمودند : مالک که در روایات متعدد آمده ، خازن جهنم است ، و مسئولیت جهنم را بر عهده دارد ، و در این آیه هم به آن اشاره شده ، یکی از اسمائی است که ائمه علیهم السلام فرموده اند که روی فرزندانتان نگذارید ، چرا که کراهت دارد ، و نام خازن جهنم است.

معظم له با اشاره به مواقیت و احکام آن ، با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : هن لهن ولمن مر عليهنّ من غير أهلهنّ ، فرمودند : در این زمینه بایستی تک تک روایات مورد بررسی قرار گیرد ، تا نسبت به احکام آن بتوان نظر دارد ، مثلا در ذوالحلیفه ، روایت خاص دارد که مسجد و حتی بیرون از آن ، میقات است ، و پیامبر خدا هم در بیرون از مسجد ، احرام بستند ، اما وادی عقیق ، سه قسمت دارد ، که هر کدام از آن ها باید طبق روایات مربوط به آن ، برداشت شود.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : توضیحاتی در مورد ملائکه ای که شب اول قبر به سراغ انسان می آیند ، حرمت ازدواج خواهر و برادر در تمامی طبق روایات رسیده از اهل بیت ، توضیحاتی در مورد اجماع منقول و تواتر احادیث ، برخی از احکام و مسائل وقف ، و توضیح در رابطه با برخی از مبطلات روزه ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.