آیت الله العظمی شیرازی : عصمت دارای مراتبی است ، و عصمتی که خاص چهارده معصوم علیهم السلام است ،مطلقا برای دیگران ، حتی برای انبیاء و ملائکه وجود ندارد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روزهای پنجشنبه و جمعه دهم و یازدهم ربیع الثانی سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست ها هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست در رابطه با مراتب عصمت فرمودند : مرحوم علامه مجلسی در کتاب های بحارالانوار ، مرآت العقول ، و شرح تهذیب ، در موارد متعدد و محوم شریف مرتضی در کتاب تنزیه الانبیاء ذکر کرده اند ، عصمت دارای مراتبی است ، همان گونه که در عدالت ، مراتبی وجود دارد ، مثلا ممکن است که سه امام جماعت عادل وجود داشته باشند ، اما یک کدام از آنان اقوی و اشدّ ، از آن دو باشد ، به همین صورت ، عصمت دارای مراتبی است.

معظم له در ادامه فرمودند : عصمتی که خاص چهارده معصوم علیهم السلام است ، مطلقا برای دیگران حتی برای انبیاء و ملائکه وجود ندارد ، از جمله ملائکه ای که در آیه ششم سوره تحریم از آنان نام برده شده است ، مَلَائِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ ، ملائکه ای که با غلاظ و شداد مأمورند ، و هرگز نافرمانی خدا را (در اجرای قهر و غضب حق) نخواهند کرد و آنچه به آنها حکم شود انجام دهند ، لذا عصمت دارای مراتبی است.

ایشان با اشاره به برخی از فرازهایی که در کلام بعضی از معصومین از جمله دعای کمیل امیرالمومنین ، و مناجات های امام سجاد آمده است ، فرمودند : آنچه در مناجات های امام سجاد علیه السلام ، مبنی بر استغفار از خدای متعال به منظور آمرزش گناهان آمده ، و یا آن چه که در دعای کمیل ، امیرالومنین صلوات الله علیه ، به خدای متعال ، برای آمرزش گناهان ، متوسل شده اند ، این معاصی به معنای اثم و گناه نیست ، بلکه آن چه که توسط معصوم از آن ها به عنوان معاصی تعبیر شده ، معاصی در مراتبی از عصمت است .

معظم له با اشاره به آنچه که از آن ها به عنوان گناه در مورد پیامبران تعبیر می شود ، فرمودند : در آیه ۱۲۱ سوره طه آمده : وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ ، و آدم نافرمانی خدای متعال کرد و گمراه شد ، این معصیت ، به معنای انجام کار حرام نبوده است ، بلکه معصیت در معصومین و انبیاء ، به معنای مراتبی از مقام عصمت است ، و حتی به معنای ترک اولی نیست.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : برخی از افراد ، از آنچه که امیرالمومنین ، و امام سجاد سلام الله علیهما ، در ادعیه و مناجات های خود ، برای آمرزش معاصی ، از خدای متعال طلب آمرزش کرده اند ، تعبیر به جنبه ی آموزشی و تربیتی کرده اند ، البته ممکن است که این جنبه هم مدنظر معصومین علیهم السلام بوده است ، اما وقتی آن بزرگواران ، نزد خدای متعال ، گریه می نموده اند تا بدانجا که غش می کرده اند ، مشخص می شود که این نوع تضرعِ ایشان نزد حق تعالی ، فقط جنبه تربیتی نداشته است ، البته جنبه تربیتی هم از این گونه رفتار این بزرگواران استفاده می شود.

معظم له با اشاره تضرع برخی از معصومین علیهم السلام فرمودند : در دعای عرفه ی امام حسین و در مناجات های امام سجاد ، نقل شده که این بزرگواران ، همان طور که اشکشان ، جاری بوده ، این دعاها و مناجات ها را می خواندند ، لذا این ها مربوط به معاصی در مقام عصمت است ، چون در مقام عصمت ، این که معصوم علیه السلام ، مجبور است که غذا بخورد ، یا مجبور است که آب بیاشامد ، یا مجبور است که بخوابد ، از آنجا که نمی تواند این کارها را انجام ندهد ، خودِ این کارها ، از مواردی بوده که معصومین علیهم السلام ، از خدای متعال ، به خاطر انجام آن ها خجالت می کشیده اند ، با آن که این کارها گناه واقعی نیست.

ایشان در رابطه با سخن گفتن با غیر از خدا در نماز فرمودند : در نماز ، از ابتدا تا انتها ، چه در نماز واجب و چه مستحب ، در رکوع و سجود ، در دعای نماز ، در قرائت نماز ، و چه در اذکار مانند سبحان الله و الحمدلله ، حتی در نماز زیارت معصومین علیهم السلام ، نبایستی سخن با غیر از خدا ، حتی اشرف الانبیاء گفته شود ، فقط در یک مورد استثناء شده که در السلام عليك أيها النبي ورحمة الله وبركاته در داخل نماز ، سخن گفتن با غیر از خدای متعال جایز دانسته شده است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : در احادیث شریف آمده که جبرئیل ، زمانی که بر رسول الله صلی الله علیه و آله ، نازل می شد ، و آیاتی را تلاوت می کرد ، به پیامبر می گفت : یا رسول الله ، این قرآن است ، و بعد قسمت هایی را می خواند ، و می گفت این ها تفسیر قرآن است ، و بعد قسمت هایی را می خواند و می گفت این ها تاویل قرآن است.

معظم له با اشاره به مصحف امیرالمومنین فرمودند : در حدیثی از امیرالمومنین علیه السلام است که کل قرآن را از اول تا آخرش ، از دهان و زبان رسول خدا ، با تفسیر و تاویل آن ، نوشته اند ، مثلا در جایی که آیه ی يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ ، نازل شده ، جبرئیل در اینجا گفته که اینجا قرآن است ، و پس از آن گفته است : فی عَلِیّ و عرض کرده اینجا تفسیر قرآن است ، ودر وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ گفته اینجا قرآن است ، و لذا قرآن ، همان گونه که در حدیث شریف آمده ، در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله کامل شد ، بنابراین حدیث از پیامبر اکرم آمده که : من قرء القرآن ، یعنی تمام قرآن که نازل شده بود.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : آنچه که امیرالمومنین نگاشته بودند ، و همراه با تفسیر و تاویل بوده است ، در حدیثی آمده که پس از شهادت رسول خدا ، امیرالمومنین فرمودند : این قرآن من است ، یعنی همان مصحفی که امیرالمومنین به دست خود ، آن را همراه با تفسیر و تاویل نوشته بودند ، و امیرالمومنین ، آن قرآن را به جماعت عرضه کردند ، اما جماعت آن را نپذیرفتند.

معظم له در رابطه با حکمت خدای متعال فرمودند : در زبان فارسی شعری وجود دارد که می گوید : ترحم بر پلنگ تیز دندان ، ستمکاری بود بر گوسفندان ، از آنجا که خدای متعال ، حکیم است ، حکیم در جایی که لازم است از رحمت خود استفاده می کند ، اما در زمانی که جای رحمت نیست ، نباید از رحمت استفاده شود.

ایشان در رابطه با این فراز از دعای ندبه که در دو نسخه : وَعَرَجْتَ بِرُوْحِهِ إلى سَمائِكَ ، وَعَـرَجْــتَ بِــهِ إِلَى سَـمائِكَ ، آمده است ، فرمودند : وَعَـرَجْــتَ بِــهِ إِلَى سَـمائِكَ صحیح است ، چرا که در روایات فراوانی تاکید شده که رسول خدا ، با جسم خود ، و البسه ، به سمت آسمان صعود کردند ، نه فقط با روح همانند نوم و حلم.

آیت الله العظمی شیرازی به آیه۵۹ سوره توبه ، وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ ، و چقدر بهتر بود اگر آنها به آنچه خدا و رسول به آنها عطا کردند راضی بودند ، فرمودند : در اینجا خدا فرموده : خدا و پیامبر عطا کردند ، یعنی پیامبر و عترت طاهره ، وسیله هستند ، همان گونه که در آیه ۳۵ سوره مائده آمده : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ ، ای اهل ایمان، از خدا بترسید و به سوی او وسیله جویید ، لذا بین آنان فرق نیست.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : حکم نماز قضا و ادا در شهر مقدس کربلا ، برخی از احکام مربوط به وکالت زن از شوهر برای طلاق ، مواردی که انسان ، شرعا از ارث محروم است ، حکم ارث بردن از دیه ای که پدر یا فرزند ، مسبب آن بوده است ، حکم تزاحم بین وقت و طهارت برای ادای نماز ، تفاوت شرط و جزء در نماز ، حکم استفاده از لفظ سلطان برای ائمه علیهم السلام ، حکم استفاده از عبارت « وَ سَلَّم » در ادامه ی درود فرستادن بر پیامبر اکرم ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.