آیت الله العظمی شیرازی : در انکار ضروری دین ، آگاهی و التفات ، برای ارتداد شرط است ، لذا اگر کسی ملتفت به ضروری دین نبود ، از ادله استفاده نمی شود که مرتد باشد

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست در رابطه با کسانی که برخی از مسائل دینی را قبول ندارند یا نسبت به بعضی از آن ها اظهار تردید می کنند و یا در پاره ای از موارد ، برخی از امور دینی را به سُخره می گیرند ، فرمودند : اگر این افراد ، شهادتین را قبول دارند و منکر ضروریات دین نیستند ، مرتد محسوب نمی شوند.

معظم له با اشاره به حکم مسلمان بودن در رابطه با عامّه ، علیرغم آن که امامت ائمه علیهم السلام را قبول ندارند ، فرمودند : در اینجا یک بحثی هست که اگر کسی شیعه بوده و سپس منکر امامت ائمه علیهم السلام شود ، جماعتی گفته اند که این دسته از افراد حکم کفار را پیدا می کنند ، چرا که در شیعه ، پذیرش امامت ائمه علیهم السلام ضروری است.

ایشان در ادامه فرمودند : اما اگر کسی شیعه نبود ، و منکر امامت ائمه علیهم السلام بود ، مانند عامّه که منکر هستند ، کافر محسوب نشده و احکام مسلمین را دارند ، اما مومن نیستند.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر لزوم آگاهی و التفات به انکار ضروری دین در رابطه با ارتداد فرمودند : بسیاری از کسانی که در صدد انکار برخی مسائل هستند ، ملتفت و آگاه به مساله نیستند ، لذا مرتد محسوب نمی شوند.

معظم له در ادامه فرمودند : اگر کسی نماز می خواند و روزه می گیرد ، حکم مسلمان و شیعه را دارد ، و غالب فقها هم این نظریه را پذیرفته اند.

ایشان با تاکید مجدد بر شرط بودن التفات در انکار ضروری دین ، فرمودند : جماعتی از فقها گفته اند : در انکار ضروری بودن ، التفات به ضروری بودن شرط است ، لذا اگر ملتفت نیست ، مرتد محسوب نمی شود ، لذا اگر کسی ضروریاتی همانند توحید و حدانیت خدا و این که این مساله از اصول دین است را انکار نکرد ، اما نسبت به برخی صفات خدا ، تردید داشت ، آن گونه که صاحب عروة الوثقی فرموده اند از ادله استفاده نمی شود که این ها مرتد باشند.

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست در رابطه با نماز لیلة الدفن یا نماز وحشت فرمودند : در یکی از روایات در رابطه با این شب آمده که لَا یأْتِی عَلَی الْمَیتِ سَاعَةٌ أَشَدُّ مِنْ أَوَّلِ لَیلَةٍ بر میّت ، ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر نمی گذرد ، لذا آن چه که استظهار دارد این است که نماز وحشت مربوط به اولین شبی که انسان از دنیا می رود ، و در آن شب است که بر میت ، سخت می گذرد ، مثلا اگر کسی در روز از دنیا رفت ، شبِ بعد از آن روز ، حتی اگر در بیمارستان باشد یا در دریا و یا هر جای دیگری باشد ، نماز وحشت دارد.

معظم له در ادامه فرمودند : دلیل این که به این نماز ، لیلة الدفن گفته می شود ، این بوده که عادتا ، دفن به تاخیر نمی افتاده ، اما چون در مستحبات توسعه است ، خواندن آن هم در چند شب ، اشکال ندارد ، به همین دلیل صاحب عروة الوثقی فرموده اگر مثلا کسی سه شنبه از دنیا رفت ، و روز چهارشنبه دفن شد ، هم شبِ چهارشنبه و هم شبِ پنجشنبه برایش نماز وحشت بخوانند.

ایشان هم چنین در رابطه با کیفیت خواندن نماز میت فرمودند : بر ده جنازه هم خواندن یک نماز میت نماز اشکال ندارد و کافی است ، فقط اگر جنازه ها مربوط به مرد و زن و بچه است ، در روایات آمده که مرد را جلوی نمازگزار و زن را پشت سر قرار بدهند ، و جنازه ها به گونه ای قرار بگیرد که نمازگزار ، وسط جسم مرد باشد ، و در این صورت نماز خواندن بر چند میت اشکال ندارد.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با آیه 82 سوره مائده : لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا ، به تحقیق دشمن‌ترین مردم نسبت به مسلمانان، یهود و مشرکان را خواهی یافت ، فرمودند : به قول علما ، کلمه ی الیهود ، قضیه ی حقیقیه و نه قضیه ی خارجیه است ، چرا که در قضایا ، اصل حقیقیه و نه خارجیه و محدود به آن زمان ، است ، و در اشد عداوة ، خارجاً هم همین طور بود که گاهی حتی مشرکان ، توسط یهود تحریک می شدند ، لذا هر دو دشمن هستند ، که یکی از آن ها دشمن درجه یک و دیگری دشمن درجه دو بوده است.

معظم له در رابطه با حقوق شهروندی فرمودند : این تعبیر از اصطلاحات جدید است ، و در اسلام ، مسلمانان و غیرمسلمانانی که در کشور اسلامی زندگی می کنند ، حقوقی دارند ، برای مسلمانان ، چه اهل آن کشور باشند و چه نباشند ، حقوقی در نظر گرفته شده ، و برای غیرمسلمانان اعم از ذمّی و مستامن و معاهد هم حقوق و احکامی در نظر گرفته شده است.

ایشان در رابطه با آیه 28 سوره آل عمران : إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً مگر برای در حذر بودن از شرّ آنها تقیه کنند ،فرمودند : در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تقیه بوده ، تقیه مانند سایر مسائل است و علما در کتاب هایشان پیرامون آن مطالبی ذکر کرده اند ، تقیه درجاتی دارد ، که گاه واجب ، گاه حرام ، گاه مستحب ، گاه مکروه و گاه مباح است ، یعنی بر حسب مورد ، شخص و زمان و مکان ، حکم آن تفاوت پیدا می کند ، مثلا عمار که از بهترین اصحاب رسول خدا بود ، و همراه با پدر و مادرش که ایشان هم از بهترین اصحاب رسول خدا بودند ، در چنگال کفار گرفتار آمده و شکنجه شدند ، که داستانی مشترک ، در زمان و مکان مشترک داشتند ، اما دو نفر از آنان یعنی پدر و مادر عمار ، تقیه کردند و به شهادت رسیدند ، و یکی از آنان یعنی عمار ، تقیه را اختیار کرد ، لذا عمل هر سه ، صحیح بوده ، اما بر حسب موارد ، مختلف بوده است.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : حکم کنار گذاشتن صدقه ، حکم ارث شوهر از زن ، استحباب دعا در رکوع و سجود ، حکم ترک قیام متصل به رکوع ، مساله اجتماع امر و نهی ، حکم قائلان به وحدت وجود و تجسم ، حکم بدهی های میت در صورت نداشتن ارث ، و توضیحاتی در مورد مصالح مُرسله ، در زیارت های معصومین علیهم السلام ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.