آیت الله العظمی شیرازی : بلاد کبیره ، حکم دیگر شهرها را دارد ، و وقتی دو یا چند شهر و روستا به هم متصل شدند ، حکم شهر واحد را دارند ، حتی اگر از لحاظ اداری ، چند اسم متفاوت داشته باشند

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روزهای جمعه و شنبه ، بیست و هفتم و بیست و هشتم ربیع الاول سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست ها هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست در رابطه با حکم بلاد کبیره فرمودند : صاحب عروة الوثقی و برخی از مراجع تقلید معاصر ، در رابطه با بلاد کبیره ، محله را ملاک می دانند ، در حالی که بلاد کبیره در زمان ائمه علیهم السلام هم وجود داشته ، اما نامی از محله در روایات نیامده است ، لذا حکم بلاد کبیره همانند سایر شهرها بوده و تفاوتی با آنها ندارد.

معظم له با اشاره به آیه 101 سوره نساء : وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلَاةِ ، و هنگامی که در سفر باشید باکی بر شما نیست که نماز را کوتاه به جای آورید ، فرمودند : از این آیه شریفه ، استفاده نمی شود که وقتی در یک شهر از محله ای به محله ی دیگر ، نقل مکان کردید ، نماز شما شکسته می شود ، بلکه منظور آن است که اگر از شهری به شهر دیگر سفر کردید ، حکم مسافر ، شامل حال شما می شود.

ایشان با اشاره به وضعیت کنونی برخی از شهرها مانند تهران و شهر ری ، بغداد و کاظمین ، دزفول و اندیمشک ، فرمودند : در شهرهای این چنینی که در حقیقت دو شهر متفاوت هستند ، اما پس از مدتی به دلیل گسترش خانه سازی و توسعه ی شهرها ، خانه های دو شهر به یکدیگر متصل شده اند ، ولو در اسم ، هم چنان متفاوت هستند ، و از لحاظ اداری هم دو عنوان گوناگون دارند ، اما حکم شهر واحد را پیدا کرده اند.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر ملاک بودن عرف ، فرمودند : اگر فاصله ی دو شهر ، با گسترش یافتن خانه ها ، کم شده و از نظر عرف ، اتصال برقرار شده ، حکم شهر واحد را دارند ، اما اگر میان دو شهر ، هم چنان صحرا ، فاصله باشد ، حکم شهر واحد را ندارند.

معظم له در رابطه با شهر هایی مانند نجف اشرف فرمودند : در خصوص نجف اشرف با توجه به عنوان خاص آن ، حکم آن مطابق با نگاه عرف است ، و هم چنان ، حکم دو شهر جداگانه را دارند ، اما اگر خانه های کوفه به سمت مسجد سهله ، گسترش یافت ، و به مسجد سهله متصل شد ، در نتیجه ، مسجد سهله هم جزئی از کوفه می شود ، اما نجف اشرف جزئی از کوفه نشده ، و در اینجا ملاک عرف است و مادام که عنوان نجف اشرف ، هم چنان بر این شهر باقی است ، حکم تخییر نماز ، شامل نجف اشرف نمی شود.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : وقتی دو یا چند شهر ، یا چند روستا ، به هم متصل شدند ، و از نظر عرف ، یک شهر محسوب شدند ، حتی اگر از نظر اداری دو یا چند اسم متفاوت داشته باشند ، مثل شهر ری که در حال حاضر ، متصل به تهران شده ، ولو از نظر اداری ، دو اسم گوناگون دارند ، حکم شهر واحد را دارند ، لذا اگر کسی از این طرف شهر تهران ، تا آن طرف شهر ری برود ، حکم مسافر را ندارد ، چون در زمان ائمه علیهم السلام نیز ، نظیر شهرهای بزرگ این چنینی وجود داشته است ، و این شهرها از ابتدا هم بزرگ نبوده اند ، بلکه به تدریج بزرگ شده و به یکدیگر متصل شده اند.

معظم له در رابطه با شهرهایی مانند دزفول و اندیمشک که به یکدیگر متصل شده اند ، فرمودند : در چنین مواردی مثلا اگر وارد اندیمشک شدید ، گویا وارد دزفول گردیده اید ، و حکم هر دو شهر ، مانند هم است ، یعنی در زمانی که به هم متصل شدند و حکم شهر واحد را دارند.

ایشان با تاکید مجدد بر متفاوت نبودن حکم بلاد کبیره با سایر شهرها فرمودند : در زمان ائمه علیهم السلام ، مثلا سامرا ، از شهری کوچک ، تبدیل به شهری بزرگ شده و علاوه بر آن ، شهرهای بزرگ دیگری هم وجود داشته ، که به تدریج توسعه یافته اند ، اما ابدا اسمی از محله و احکام آن ، در روایات نیامده است ، لذا قاعده ی کلی آن است که وقتی شهرها و روستاها بزرگ شد ، ولو از نظر اداری دو یا چند اسم ، بر قسمت های مختلف آن ، گذاشته شد ، اما اگر اتصال ، صورت گرفته باشد ، عرفاً یک شهر محسوب می شود.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : تقدم حفظ جان و متاع مردم ، بیان مواردی در رابطه با حجیت قطع ، شروط صحت عقد ازدواج و سایر عقود ، حجیت خبر واحد در موضوعات ، چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است ، برخی از احکام ربا و تبدیل ارز ، برخی از احکام نماز و روزه مسافر ، برخی از احکام وطن ، حکم آب کُر و قلیل و چاه ، حکم علم اجمالی ، احکام بیعِ وقف ، حکم سجده در آیه ای که سجده ی آن واجب است ، حکم ساختن مجسمه و کشیدن موجودات دارای روح ، و تشریح معنای اَقَلُّ ثَواباً ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید