آیت الله العظمی شیرازی: رعایت شرط قبله در تمامی نمازهای واجب و مستحب لازم است ، اما در نمازهای مستحب در حال حرکت استثناء شده است

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز های یکشنبه بیست و چهارم ماه صفر سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در این نشست علمی فرمودند : استقرار و استقبال در نمازهای واجب لازم است ، یعنی مکان نمازگزار در نماز واجب باید استقرار داشته باشد ، بدین معنا که در حال اختیار و در غیر حال ضرورت ، بتواند واجبات نماز از قبیل طمأنینه، ایستادن و رو به قبله بودن را رعایت کند ، بنابراین، نماز خواندن در وسیلۀ نقلیه که مستلزم ترک بعض واجبات است، جز در حال ضرورت جایز نیست ، هم چنین رعایت قبله مگر در موارد ضروری مانند هنگامی که انسان در هواپیما است ، نیز ضروری است.

معظم در رابطه با این مساله که آیا استقرار در نمازهای نافله و مستحب شرط است؟ ، فرمودند : نمازهای مستحب و نافله را می توان در حال حرکت به جا آورد و در این صورت پشت به قبله بودن و اشاره برای رکوع و سجود بلا مانع است.

ایشان هم چنین در پاسخ به این سوال که آیا استقبال قبله در نمازهای نافله و مستحب در حال استقرار، شرط است؟ فرمودند : هنگامی که نماز مستحب در حال توقف و استقرار خوانده می شود ، قبله شرط لازم است ، بنابراین شرط صحّت نماز واجب و نیز به قول مشهور نمازهای نافله و مستحبی در حال استقرار و نه در حال حرکت ، استقبال قبله است.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : فقط من در یک جا دیدم و آن هم در تقریرات مرحوم شیخ عبدالکریم حائری یزدی که توسط مرحوم میرزا محمود آشتیانی نوشته شده ، که ایشان فرموده اند ، رعایت شرط قبله حتی در حال استقرار و ایستاده نماز خواندن لازم نیست ، که برای این نظریه خود از آیه ۱۱۵ سوره بقره : فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ ، به هر سو رو كنيد آنجا روى [به] خداست ، دلیل آورده اند ، اما حتی در رساله ی عملیه و حاشیه ی عروة الوثقی هم ایشان این را قبول ندارد.

معظم له در رابطه با رعایت برخی از اجزا در نماز مستحب فرمودند : قیام و نشسته یا خوابیده خواندن نمازهای نافله و مستحب حتی به صورت اختیاری جائز است ، اما رعایت شرط قبله در این جا هم لازم است ، مگر در زمانی که انسان در حال حرکت است که این مساله دلیل خاص دارد و اجماعی است.

ایشان در ادامه فرمودند : برخی از فقها با اشاره به بعضی از روایات فرموده اند و البته الزام هم نکرده اند که در هنگام تکبیرة الاحرام بهتر آن است که انسان در حال حرکت ، رو به قبله شود و تکبیرة الاحرام را بگوید و سپس به حرکت خود ادامه بدهد که البته این محل خلاف است.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر این که رعایت هیات نماز در تمامی نمازهای واجب و مستحب لازم است ، فرمودند : یکی از مبطلات نماز این است که انسان کاری انجام بدهد که از نظر افراد متشرع تصور شود که او در حال نماز نیست ، مثلا در حال شنا و ورزش و فوتبال ، به گونه ای که ماهیت نماز را دچار خدشه کند ، حتی نماز مستحب و نافله جائز نیست ، و مرحوم حاج آقا رضا همدانی می فرمایند : نوافل تمامی احکام فرائض را دارد مگر در آن جا که استثنا شده ، و مثلا استقرار در جایی که نمازگزار در حال حرکت است در نوافل لازم نیست

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : شرح آیات ۱۵ و ۵۲ سوره حج ، کیفیت مسح پا ، انواع غسل بر اساس روایات و کتب فقهی ، معنای ارتداد مردم پس از رسول الله ، حکم تیمم بر معادن ، شرح آیه ۲۶ سوره آل عمران ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱:۱۵ دقیقه به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.