این روزها خبری چه در رسانه های داخل ایران و چه رسانه های خارج از ایران دست به دست می شود ، که حکایت از افزایش مهاجرت نیروی کار ایرانی به عراق دارد.
تا کنون مقصد مهاجرت نیروی کار ایرانی بیشتر کشورهای اروپایی ، سپس کشورهای شرق آسیا و طی سال های اخیر ترکیه و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس گزارش می گردید.
اگر چه اخباری غیر رسمی از مهاجرت نیروی کار ایرانی به عراق طی سال های اخیر دریافت می گردید اما شاید کمتر به صورت رسمی این خبر از سوی مقام های مسئول در ایران تایید می شد.
مهاجرت نیروی کار به عراق؛
درآمد بالای نیروی کار در عراق؛
و پرداخت هزینه اقامت نیروی کار در عراق؛
و از این دست تیتر‌ها که این روزها به صورت گسترده ای در رسانه ها مطرح شده و مقام های رسمی ایرانی هم آنها را تایید و حول محور آنها نکاتی مطرح کرده اند.
مهاجرت ایرانیان به دیگر کشورها به دلایل مختلف صورت می گیرد که مشکلات اقتصادی و بیکاری در راس آن است ، صاحبان بسیاری از حرفه ها و مشاغل ترجیح داده اند برای ادامه زندگی و تامین آتیه خود به خارج از ایران مهاجرت کنند.
از پزشکان ، پرستاران ، و افراد تحصیل گرفته تا صاحبان حرفه هایی چون رفوگرها، طراحان و بافندگان فرش دستباف تا مهاجرت لوله کش ، کابینت‌ساز ، آشپز ، برق کار و آرایشگر در گستره ی مهاجرت ایرانیان به دیگر کشورها مشاهده شده است.
اما به تازگی جهانبخش سنجابی‌شیرازی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، در باره افزایش میزان مهاجرت به عراق گفته است : مهاجرت تجار به عراق کم شیوع است و بیشتر نیروی کار به آنجا مهاجرت می‌کند ، با توجه به نزدیکی‌های زبانی و فرهنگی در غرب و جنوب کشور، جوانان ترجیح می‌دهند به جنوب عراق و اقلیم کردستان و مرکز این کشور مهاجرت کنند.
افزایش میزان مهاجرت نیروی کار به عراق در شرایطی اتفاق می افتد که مرکز آمار ایران در گزارش اشتغال و بیکاری زمستان ۱۴۰۱ اعلام کرده بود، نرخ بیکاری نسبت به فصل مشابه در سال قبل یعنی زمستان ١٤٠٠ ، ٠.٣ درصد افزایش پیدا کرده است.
لازم به ذکر است که نرخ بیکاری در میان افراد با مدارک تحصیلی بالا در ایران ۱۲.۸ درصد است که از متوسط بیکاری در این کشور افزون تر است ، در مجموع، بیش از یک سوم افراد فاقد شغل در ایران ، افرادی هستند که دارای مدارک تحصیلی بالا هستند.
با نگاهی به آمارهای مهاجرت این نکته مشخص می شود که دلیل اصلی مهاجرت ایرانیان به دیگر کشورها ، یافتن شغل و یا بهبود شرایط اشتغال و یا ارتقاء سطح درآمد و زندگی می باشد.
پژوهش ها بیانگر آن است که نوسانات قیمت ارز، تورم و شرایط اقتصادی ، شیوه حکمرانی و رویکردهای سیاسی و شرایط تحریم ایران از دلایل اصلی بیکاری و تاثیر گذار بر مهاجرت ایرانیان به دیگر کشورها بوده است.
در شرایطی که به دلیل عدم ثبات اقتصادی افراد جویای کار ، مکان مناسبی برای اشتغالِ فعال و پویا پیدا نمی کنند معاون وزیر کار ایران گفته برای کاستن از نرخ بیکاری جوانان به ویژه جوانان تحصیلکرده چاره ای جز صدور آنان به خارج از کشور وجود ندارد.
در همین رابطه فرشاد مومنی، اقتصاددان و استاد دانشگاه گفته: سیاست شوک درمانی سیاستی فقرزا و فلاکت زا است و حکومت باید به هوش بیاید! وی هم چنین تاکید کرده در حالی که طی هفتاد سال برنامه ریزی توسعه ای ایران در گذشته، ده ها سال طول می‌کشید تا جمعیت فقیر کشور دو برابر شود ، اما در دهه ۱۳۹۰ ظرف کمتر از سه سال، اندازه جمعیت فقیر ایران دو برابر شده است.
در چنین شرایطی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران گفته که کشورش حرکت خوبی به سوی رشد تولید و اقتصاد آغاز کرده از قرار معلوم امید‌وار است بادبان‌های کشتی به گل نشسته اقتصاد ایران دوباره برافراشته شوند.
