شب یلدا؛ آئین کهن ایرانی-اسلامی، فرصتی برای گردهمایی خانوادگی و تقویت ایمان در سایه چالشهای اقتصادی و افزایش قیمت آجیل و خشکبار
شب یلدا؛ آئین کهن ایرانی-اسلامی، فرصتی برای گردهمایی خانوادگی و تقویت ایمان در سایه چالشهای اقتصادی و افزایش قیمت آجیل و خشکبار
شب یلدا، طولانیترین شب سال، همزمان با فرصت گردهمایی خانوادگی و اجرای آداب اسلامی است.
اما افزایش شدید قیمت آجیل و خشکبار، این سنت کهن ایرانی-اسلامی را در سال جاری با چالش اقتصادی جدی روبهرو کرده است.
شب یلدا، نمادی از صله رحم، گردهمایی خانوادگی و تجلی فضایل اسلامی است.
برخی از کارشناسان مذهبی تأکید کرده اند که اسلام با آئینهایی چون یلدا مخالفتی ندارد، به شرط آنکه با اصول اخلاقی و عبادی همخوانی داشته باشند.
آیات قرآن، از جمله در سوره های نور و احزاب، بر احترام به میزبان، کسب اجازه برای ورود و رعایت حریم خصوصی تأکید دارند.
روایات اهل بیت علیهم السلام نیز بر مهماننوازی، اجابت دعوت و پرهیز از تکلف در پذیرایی توصیه میکنند.
امام صادق علیه السلام فرمودهاند هر کس مؤمنی را سیر کند، بهشت بر او واجب میشود و هرگاه خداوند خیر بخواهد، مهمان را نعمت میفرستد.
از سوی دیگر، «یلدا» آیینی فراتر از یک شبنشینی خانوادگی است و ریشه در اساطیر، نجوم و باورهای کهن ایرانی دارد.
این آیین تجلی پایداری امید در تاریکترین لحظات سال است.
میراث فرهنگی یلدا، با عناصر نمادین سفره شامل انار، هندوانه، آجیل و برخی کتابهای قدیمی شعر، هویت جمعی و معنوی ایرانیان را حفظ کرده است.
با این حال، گزارشها از افزایش سرسامآور قیمت آجیل و خشکبار در آستانۀ شب یلدا خبر دادهاند.
قیمت برخی اقلام خشکبار تا ۱۰۸ درصد رشد داشته و حداقل هزینه خرید یک کیلوگرم آجیل به ۹۵۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسیده است.
کارشناسان دلیل اصلی این گرانی را تورم، نابسامانی ارزی، هزینه تولید و مدیریت ناکارآمد بازار میدانند. این روند باعث کاهش خرید و گرانشدن آجیل به کالایی لوکس شده است.
در عصر دیجیتال، تهدیدهایی چون مصرفگرایی و کمرنگشدن حضور کهنسالان در قصهگویی وجود دارد، اما فرصتهایی مانند فضای مجازی، گردشگری فرهنگی و خلق روایتهای هنری، موجب استمرار و زندهبودن این میراث شده است.
از این رو، شب یلدا نه تنها زمان جشن و شادی، بلکه فرصتی برای بازنمایی ایمان، آئین های کهن و همدلی اجتماعی است.
