رازهای نزدیکی اخیر تاجیکستان و طالبان؛ از نگرانی‌های مرزی تا وسوسه طرح‌های بزرگ منطقه‌ای
رازهای نزدیکی اخیر تاجیکستان و طالبان؛ از نگرانی‌های مرزی تا وسوسه طرح‌های بزرگ منطقه‌ای
پس از سه سال تنش آشکار میان دوشنبه و کابل تحت حاکمیت طالبان، رفت‌وآمدهای فزاینده مقام‌های دو طرف نشان می‌دهد که تاجیکستان به سمت «تعامل محتاطانه» با طالبان حرکت می‌کند.
تعاملی که بنا بر گزارش روزنامه روسی «ایزوستیا» بیش از هر چیز ریشه در دغدغه‌های امنیتی، نگرانی از طرح‌های بزرگ منطقه‌ای و مدیریت مرز طولانی و نا‌آرام دو کشور دارد.
روابط تاجیکستان و حکومت طالبان پس از سه سال خصومت علنی، وارد مرحله‌ای تازه شده است.
روزنامه روسی «ایزوستیا» در گزارشی تحلیلی نوشته است که سفرهای پی‌درپی مقام‌های دو طرف، نشانه تغییر قابل توجه در رویکرد دوشنبه نسبت به طالبان و تلاش برای یافتن راه‌حلی عمل‌گرایانه در برابر تحولات افغانستان است.
به گفته این روزنامه، نخستین نشانه‌های نرم‌شدن موضع تاجیکستان در سپتامبر و با سفر «سعدی شریفی» سفیر تاجیکستان به استان کنر و تحویل کمک‌های انسان‌دوستانه به زلزله‌زدگان دیده شد.
سفری که نخستین حضور علنی یک دیپلمات تاجیک در افغانستان پس از روی کار آمدن طالبان به شمار می‌رود و تأکید کرد که سفارت دوشنبه در کابل همچنان فعال است.
ایزوستیا یادآور می‌شود که در ادامه، سفر «یوسف وفا» والی بلخ به دوشنبه و دیدار او با «سیمومین یاتیموف» رئیس دستگاه امنیت ملی تاجیکستان، عملاً باب گفت‌وگوهای امنیتی را گشود.
محور این گفت‌وگوها مبارزه طالبان با گروه‌های افراطی، جلوگیری از بی‌ثباتی مرزی و پیشنهاد همکاری امنیتی و ازسرگیری روابط دیپلماتیک بود؛ پیشنهادی که با ادبیات «دو ملت برادر» از سوی طرف تاجیک همراه شد.
«ازدار کورتوف» پژوهشگر امور خاورمیانه که دیدگاه او در ایزوستیا بازتاب یافته، معتقد است تاجیکستان بدون روابط کاری با کابل، از طرح‌های بزرگ سرمایه‌گذاری و زیرساختی در آسیای میانه عقب خواهد ماند.
از نگاه او، حل نسبی اختلافات مرزی تاجیکستان با قرقیزستان اکنون این کشور را به سمت مدیریت چالش‌های مرز جنوبی سوق داده است.
در مقابل، «آندریه سرینکو» تحلیلگر امور آسیای مرکزی تأکید می‌کند که موضع اصولی دوشنبه نسبت به ضرورت تشکیل دولتی فراگیر در افغانستان تغییر نکرده است.
او می‌گوید نگرانی اصلی تاجیکستان، حضور جنگجویان منتقل‌شده از سوریه در شمال افغانستان است و تماس‌های اخیر با طالبان، بیش از آن‌که نشانه اعتماد کامل باشد، تلاشی برای گرفتن حداکثری تضمین‌ها و اطلاعات امنیتی در سایه واقعیت‌های جدید میدانی افغانستان است.
