یک قرن پس از استقلال از بریتانیا؛ افغانستان همچنان درگیر جنگ و بی‌ثباتی
یک قرن پس از استقلال از بریتانیا؛ افغانستان همچنان درگیر جنگ و بی‌ثباتی
۱۹ آگوست ۱۹۱۹ نقطه عطفی در تاریخ معاصر افغانستان است.
روزی که این کشور به رهبری امان‌الله خان توانست پس از سال‌ها مبارزه و مقاومت، استقلال خود را از بریتانیا بازپس گیرد.
در ۲۸ مرداد ۱۲۹۸ هجری شمسی (۱۹ آگوست سال ۱۹۱۹)، افغانستان پس از جنگ سوم با بریتانیا موفق شد استقلال خود را به دست آورد.
این جنگ که در ماه می همان سال آغاز شد، هرچند به پیروزی قطعی هیچ‌یک از طرفین منجر نشد، اما شرایط سیاسی و فشارهای داخلی، لندن را ناچار ساخت استقلال افغانستان را بپذیرد.
در ۸ آگوست ۱۹۱۹ معاهده «راولپندی» میان دو طرف امضا شد که به موجب آن، بریتانیا رسماً استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت.
روزنامه‌های منطقه‌ای آن زمان نوشتند این توافق، افغانستان را وارد مرحله‌ای تازه کرد و جایگاه آن را در صحنه بین‌المللی تثبیت نمود.
روسیه و ترکیه از نخستین کشورهایی بودند که به سرعت استقلال افغانستان را شناسایی کردند و روابط دیپلماتیک خود را با کابل برقرار ساختند.
به دنبال این تحول تاریخی، امان‌الله خان، پادشاه وقت افغانستان، اصلاحات گسترده‌ای در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و نظامی آغاز کرد که بعدها به «دوران اصلاحات امانی» شهرت یافت.
به نوشته رسانه‌های افغانستان، این اصلاحات شامل ایجاد نظام آموزشی نوین، توجه به حقوق زنان، توسعه زیرساخت‌ها و بازسازی ارتش بود، هرچند مقاومت‌های داخلی و فشارهای سنت‌گرایانه، بخشی از این اصلاحات را با دشواری روبه‌رو کرد.
استقلال افغانستان نه‌تنها نقطه پایان دخالت مستقیم بریتانیا در امور داخلی این کشور بود، بلکه الهام‌بخش بسیاری از ملت‌های منطقه در مبارزه با استعمار نیز شد.
افغانستان از آن زمان تاکنون، ۱۹ آگوست را به‌عنوان «روز استقلال» گرامی می‌دارد؛ روزی که به نماد غرور ملی و وحدت تاریخی مردم این سرزمین تبدیل شده است.
در سال‌های اخیر، حکومت طالبان نیز این روز را «پیروزی مجاهدین» نامیده و تأکید کرده است که این دستاورد نتیجه ایثار و قربانی‌های مجاهدان افغانستان بوده است.
کارشناسان معتقدند گرامیداشت این روز، علاوه بر بازخوانی تاریخ پر فراز و نشیب افغانستان، یادآور این حقیقت است که استقلال و آزادی تنها با مقاومت و همبستگی ملت‌ها تحقق می‌یابد.
در یکصدوششمین سالگرد این واقعه، افغانستان همچنان با چالش‌های سیاسی و اجتماعی دست به گریبان است، اما خاطره استقلال ۱۹۱۹ همچنان در حافظه تاریخی مردم زنده و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای هویت ملی پاس داشته می‌شود.
