چهار سال پس از تسلط طالبان؛ افغانستان در بحران چندوجهی حقوق بشر، امنیت، اقتصاد و معیشت
چهار سال پس از تسلط طالبان؛ افغانستان در بحران چندوجهی حقوق بشر، امنیت، اقتصاد و معیشت
چهار سال پس از بازگشت طالبان به قدرت، افغانستان با یکی از پیچیده‌ترین بحران‌های تاریخ معاصر خود دست‌وپنجه نرم می‌کند.
از فروپاشی حقوق بشر، به‌ویژه حقوق زنان و اقلیت‌ها، تا بحران شدید اقتصادی، ناامنی، مهاجرت، خشکسالی و گرسنگی.
در این میان، اقلیت‌های مذهبی و قومی، به‌ویژه شیعیان بامیان، بیش از دیگران قربانی این وضعیت شده‌اند.
وضعیت افغانستان پس از چهار سال سلطه طالبان، نه‌تنها به ثبات نرسیده، بلکه مجموعه‌ای از بحران‌های انسانی، امنیتی، اقتصادی و زیست‌محیطی این کشور را درگیر کرده است.
گزارش‌های سازمان ملل از وقوع بیش از ۲۴ هزار حادثه امنیتی در این دوره خبر می‌دهند که بخشی از آن‌ها توسط گروه تروریستی سنی های تندروی داعش شاخه خراسان (IS-K) انجام شده است.
این در حالی است که طالبان ادعای تأمین امنیت سراسری را مطرح می‌کنند.
همزمان، کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل از «حکمرانی سرکوب‌گرانه و غیرقانونی» طالبان و سرکوب گسترده آزادی‌های اجتماعی، به‌ویژه حقوق زنان و دختران، ابراز نگرانی جدی کرده‌اند.
ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل، این شرایط را “جنایت علیه بشریت بر اساس جنسیت” توصیف کرده و خواستار مقابله بین‌المللی با مشروعیت‌بخشی به طالبان شده است.
در کنار این مسائل، بحران اقتصادی به‌شدت مردم را تحت فشار قرار داده است.
بر اساس گزارش اوچا OCHA، بیش از ۵۰ درصد جمعیت افغانستان به کمک‌های حیاتی نیاز دارند و ۹.۵ میلیون نفر با گرسنگی شدید مواجه‌اند.
سازمان جهانی غذا هشدار داده که اگر بودجه کافی تأمین نشود، توزیع غذا در زمستان آینده به‌کلی مختل خواهد شد.
در استان شیعه‌نشین بامیان، کشاورزان از کاهش چشمگیر تولید سیب‌زمینی ـ مهم‌ترین محصول اقتصادی منطقه ـ در نتیجه خشکسالی‌های متوالی و عدم حمایت حکومتی شکایت دارند.
محمد صادق، کشاورز بامیانی، به رسانه ها گفته: «کود کشاورزی گران است، آب نیست، و مجبوریم محصول را زودتر از موعد برداشت کنیم.»
افزون بر آن، بازگشت میلیون‌ها مهاجر افغانستانی از ایران و پاکستان نیز بحران را تشدید کرده است.
بر اساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت، طی دو سال اخیر بیش از ۴ میلیون مهاجر بازگشته‌اند و بسیاری از آن‌ها بی‌سرپناه، بیکار و در معرض گرسنگی‌اند.
افغانستان امروز در آستانه زمستانی دیگر، با ترکیبی از حکمرانی استبدادی، ناامنی مزمن، فقر فزاینده و تخریب محیط‌زیست مواجه است.
تحلیلگران هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت، می‌تواند پیامدهای منطقه‌ای و جهانی گسترده‌ای داشته باشد، مگر آنکه جامعه جهانی با عزمی جدی و حمایت هدفمند، کنار مردم افغانستان بایستد.
