قرآن بر سر نیزه کردن، فریبی از سوی سپاه شام و خاموشی شمشیرهای یاران امیرالمومنین علیه السلام؛ روایت جنگ صفین از پیروزی تا حکمیت
قرآن بر سر نیزه کردن، فریبی از سوی سپاه شام و خاموشی شمشیرهای یاران امیرالمومنین علیه السلام؛ روایت جنگ صفین از پیروزی تا حکمیت
جنگ صفین، یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین نبردهای صدر اسلام، در اول ماه صفر سال 37 هجری در غرب عراق میان امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام و معاویه آغاز شد.
این جنگ که با فریب، حکمیت و سرنوشت تلخ امت مسلمان به پایان رسید، نقطه عطفی در تاریخ اسلامی است که هنوز درس‌هایش در حافظه تاریخ زنده مانده است.
پس از کشته شدن عثمان و بیعت گسترده مردم با امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام، تنها معاویه، حاکم شام، از پذیرش خلافت و بیعت با آن حضرت سرباز زد.
او که سال‌ها در منطقه شام جایگاه سیاسی یافته بود، به بهانه خون‌خواهی عثمان، لشکری علیه امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام تدارک دید.
با پایان ماجرای جمل، امیرالمومنین حضرت علی علیه‌السلام در کوفه مستقر شدند و با نامه‌هایی، معاویه را به اطاعت فراخواندند، اما پاسخ معاویه توهین‌آمیز بود.
امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام با کمک سپاهیانی از کوفه، بصره و اصفهان، سپاه خود را در نُخَیْلَه گرد آوردندند و به‌سوی مرز شام حرکت دادند.
در منطقه صفین، نزدیک رود فرات، سپاه شام مسیر دسترسی به آب را بستند، اما با رشادت مالک اشتر، محاصره آب شکسته شد و امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام اجازه دادند شامیان نیز از آن بهره‌مند شوند.
با آغاز جنگ در اول صفر، نبردها به‌شدت ادامه یافت.
شب سخت و طولانی «لَیلَةُ الهَریر» نزدیک به پیروزی نهایی سپاه امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام بود، اما حیله عمرو عاص همه‌چیز را دگرگون کرد.
با بالا رفتن قرآن‌ها بر سر نیزه‌ها، بخشی از سپاه عراق فریب خوردند و خواهان توقف جنگ شدند.
امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام، ناگزیر شدند حکمیت را با وجود مخالفت بپذیرند.
عمرو عاص و ابوموسی اشعری به‌عنوان حکم انتخاب شدند.
ابوموسی ساده‌دلوحانه امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام را از خلافت عزل کرد، و عمرو عاص در اقدامی غافلگیرانه، خلافت را به معاویه سپرد.
نتیجه، فروپاشی سپاه کوفه، پیدایش خوارج و تأخیر در تحقق عدالت اسلامی بود؛ در حالی‌که امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام با اندوه فرمودند: «دیروز فرمانده بودم و امروز فرمان‌بر».
