آیینهای عاشورایی در کهگیلویه و بویراحمد؛ میراثی زنده از شروه‌خوانی تا حجله‌سازی
آیینهای عاشورایی در کهگیلویه و بویراحمد؛ میراثی زنده از شروه‌خوانی تا حجله‌سازی
در دل کوهستان‌ها و دشت‌های کهگیلویه و بویراحمد، آیینهای محرم همچون شروه‌خوانی، تهته‌سازی و حجله‌بندی، چنان زنده و پرشور برگزار می‌شود که گویی تاریخ کربلا بار دیگر در قلب عشایر این دیار تکرار می‌شود.
محرم در کهگیلویه و بویراحمد، فقط یک ماه سوگواری نیست، بلکه آیینهای از فرهنگ، ایمان و حماسه است.
در جای‌جای این استان، با آغاز ماه محرم، مردم با آدابی اصیل و ماندگار به استقبال عزای حضرت سیدالشهدا علیه السلام می‌روند.
از روزهای پیش از محرم، زنان و مردان عشایری آماده می‌شوند؛ مکان عزاداری تمیز می‌شود، علم‌ها آماده می‌گردد و نشانه‌های سوگ بر در و دیوار می‌نشیند.
یکی از برجسته‌ترین آیین‌ها، شروه‌خوانی زنان است؛ نوایی سوزناک با گویش محلی که در آن زنان دایره‌وار حلقه می‌زنند، نوحه‌خوان در میانه می‌خواند و دیگران با کوبیدن چادرها به سینه و پشت، ضجه می زنند و هم‌نوایی می‌کنند.
زنان برای حضرت قاسم علیه السلام حجله‌ای تزیین‌شده با پارچه سبز، زنگوله و چشم‌زخم می‌سازند.
برای حضرت علی‌اصغر علیه السلام نیز گهواره‌ای به نام “تهته” آماده می‌شود.
گرد این نمادها، نوحه‌سرایی می‌شود و مردم با گره‌زدن پارچه یا سنجاق، حاجت می‌طلبند.
آیین کتل‌بندی نیز با شکوه خاص برگزار می‌شود؛ اسبی سیاه‌پوش که نماد مرکب امام حسین علیه السلام است، میان دسته‌ها حرکت داده می‌شود و همراه آن نوحه‌سرایی و گاهی شبیه‌خوانی صورت می‌گیرد.
تعزیه‌خوانی، بازسازی حوادث کربلا، سینه‌زنی، زنجیرزنی، اطعام عزاداران و برپایی خیمه‌گاه، از دیگر جلوه‌های این سوگواره بزرگ است.
در شب عاشورا، سوگواران تا سپیده‌دم با نوحه‌هایی چون «امشبی را شه دین…» عزاداری می‌کنند.
در پایان، خیمه‌ها آتش زده می‌شود و نماد اسارت اهل بیت به نمایش درمی‌آید.
سپس آیین شام غریبان و مراسم اربعین نیز با همان شور و معنویت ادامه می‌یابد.
کارشناسان فرهنگی تأکید دارند که حفظ این آیینهای اصیل، پاسداری از فرهنگ عاشورا و مقابله با تحریفات نوظهور است؛ فرهنگی که با جان مردم این دیار آمیخته شده است.
