
آیین سنتی و کهن «علم گردانی» در شهرستان میناب هر ساله در دهه محرم با حضور پرشور مردم از سراسر ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس برگزار میشود.
این مراسم بیش از 400 سال قدمت دارد و بهعنوان بزرگترین اجتماع مذهبی جنوب کشور به ثبت ملی رسیده است.

آیین علم گردانی، یکی از کهنترین و پرشورترین سنتهای مذهبی شهرستان میناب، همه ساله در دهه محرم با حضور گسترده اقشار مختلف مردم و عزاداران حسینی برگزار میشود.
مردم متدین میناب با اعتقاد به برافراشته شدن پرچم پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و احیای دین مبین اسلام در سال 61 هجری قمری، در حسینیه ماتم قلعه جمع میشوند و مراحل آمادهسازی علمها را شروع میکنند.
چوب علمها از شاخههای درختان لور تهیه شده و پس از شستشوی کامل با آب و گلاب، با پارچههای رنگی که مردم نذر کردهاند پوشانده میشوند.

سپس قطعات نقرهای به نام «خلخال» و پنجهای فلزی به نام «سرشده» روی علمها نصب میشود.
این آیین از ساعت 15 آغاز و مسیر حسینیه ماتم قلعه تا بلوار ساحلی را طی میکند.
در این مسیر، عزاداران با نوحهخوانی، سینهزنی و مرثیهسرایی عشق و ارادت خود را به امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا ابراز میکنند.

مردم میناب بر این باورند که این آیین نمادی از حضور مردمی است که در آخرالزمان برای یاری امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف گرد هم خواهند آمد.
آیین علم گردانی، به همراه آیینهای دیگری چون علم شویی در بندرعباس و علم شمشیری در قشم، نشانگر پیوند عمیق فرهنگی مردم هرمزگان با واقعه عاشورا و ارادت به خاندان اهل بیت علیهم السلام است.

این مراسم که بزرگترین اجتماع مذهبی جنوب ایران در دهه محرم است، در سال 1395 به شماره 1289 در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی ناملموس ایران به ثبت رسیده و هر ساله بر شمار شرکتکنندگان در آن افزوده میشود.
همچنین، در مسیر این آیین، عزاداران فاتحهای به روح بنیانگذاران این سنت از جمله حاج عبدالصمد عبدالصمدی و شیخ حسن شیخ میرزا قرائت میکنند و علم صاحبالزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف به جمع علمها ملحق میشود تا مراسمی باشکوهتر برگزار شود.