در یکی از چالش‌برانگیزترین رویارویی‌های حقوقی میان دانشگاه‌های معتبر و دولت ایالات متحده، دانشگاه هاروارد توانست در برابر تصمیم ناگهانی و بحث‌برانگیز دولت دونالد ترامپ مبنی بر لغو مجوز پذیرش دانشجویان خارجی، پیروزی موقتی کسب کند.
تصمیمی که بنا به اعلام مقامات این دانشگاه، نه‌تنها غیرقانونی بلکه تهدیدی علیه مأموریت علمی، تنوع فرهنگی و استقلال نهادهای آموزشی است.
دولت آمریکا در تصمیمی جنجالی به رهبری دونالد ترامپ، با لغو مجوز دانشگاه هاروارد برای پذیرش دانشجویان خارجی، تلاش کرد بیش از 6800 دانشجوی بین‌المللی این دانشگاه را یا به مهاجرت تحصیلی به دانشگاهی دیگر وادار سازد یا از خاک آمریکا اخراج کند.
وزارت امنیت داخلی ایالات متحده در ادعاهایی که ایندیپندنت فارسی و رادیو فردا نقل کرده‌اند، دانشگاه هاروارد را به «ایجاد فضای ناامن»، «همکاری با حزب کمونیست چین» و «عدم برخورد با یهودی‌ستیزی» متهم کرد.
دانشگاه هاروارد با رد این اتهامات، تصمیم دولت را «غیرقانونی، تلافی‌جویانه و مغایر با متمم اول قانون اساسی آمریکا» خواند و بلافاصله در دادگاه فدرال اقامه دعوا کرد.
به گزارش آسوشیتدپرس، تنها چند ساعت پس از ثبت شکایت، قاضی الیسون دی بوروگز با صدور حکمی موقت، اجرای این دستور را متوقف کرد و اعلام کرد که این تصمیم دولت «صدمه‌ای فوری و جبران‌ناپذیر» به دانشگاه وارد می‌سازد.
تحلیلگران حقوقی در رسانه‌های آمریکایی، از جمله در نیویورک تایمز، این حکم را «شکستی دیگر» برای تلاش‌های دولت ترامپ در اعمال فشار سیاسی بر نهادهای دانشگاهی و تضعیف استقلال آموزشی خوانده‌اند.
دانشگاه هاروارد تأکید کرده است که بدون دانشجویان بین‌المللی خود «هاروارد، هاروارد نیست».
مسئولان این دانشگاه می‌گویند که دانشجویان خارجی، که از بیش از یکصد کشور جهان می‌آیند، نه‌تنها نقشی کلیدی در توسعه علمی دارند، بلکه تنوع فرهنگی را در محیط دانشگاهی تضمین می‌کنند.
با وجود این پیروزی اولیه، روند حقوقی این پرونده ادامه دارد و هنوز حکم نهایی صادر نشده است.
همچنین، این دانشگاه همواره یکی از مقاصد اصلی تحصیل برای دانشجویان مسلمان، چه از داخل ایالات متحده و چه از کشورهای اسلامی، به شمار رفته است.
حضور پررنگ این دانشجویان در رشته‌های مختلف، از علوم انسانی و حقوق تا مهندسی و علوم پایه، سهمی مؤثر در ارتقای تنوع فرهنگی و تعمیق گفت‌وگوی ادیان در فضای علمی هاروارد داشته است.
این دانشگاه با برگزاری برنامه‌های متعددی از جمله نشست‌های بین فرهنگی، دوره‌های آموزش اسلام‌شناسی، و فراهم‌کردن امکانات مذهبی مانند نمازخانه و افطاری ماه رمضان، تلاش کرده تا محیطی امن و محترمانه برای جامعه مسلمانان فراهم آورد.
با این حال، اقدام قاطع هاروارد در دفاع از ارزش‌های آکادمیک و استقلال نهادهای علمی، بار دیگر اهمیت حفظ عدالت آموزشی در برابر سیاست‌زدگی را برجسته کرده است.
