آمارهای سال 1403 نشان می‌دهد نرخ تولد در ایران بیش از هفت درصد کاهش یافته و نرخ باروری به کمتر از یک و نیم رسیده است.
کارشناسان و مسئولان، سیاست‌های دستوری از جمله ممنوعیت سقط جنین و محدودیت در غربالگری را بی‌اثر می‌دانند و معتقدند مشکلات اقتصادی و نبود آینده روشن دلیل اصلی کاهش تمایل زوج‌ها به فرزندآوری است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌هایی چون دویچه‌وله و خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، وضعیت جمعیت در ایران به شدت نگران‌کننده است.
طبق اعلام معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی، در سال 1403 تعداد موالید نسبت به سال قبل بیش از هفت درصد کاهش یافته و نرخ باروری که برای جایگزینی نسل باید بالاتر از 2.1 باشد، به کمتر از یک و نیم رسیده است.
معاون اجرایی ریاست جمهوری ایران نیز اعلام کرده است که تعداد تولدها برای اولین بار در تاریخ معاصر ایران به زیر یک میلیون رسیده و این زنگ خطری جدی است.
از سوی دیگر، بیش از ده میلیون جوان مجرد در سن ازدواج در کشور وجود دارند که سن ازدواج در ایران به حدود 30 تا 35 سال رسیده است.
این موضوع همراه با کاهش رغبت زوج‌ها به فرزندآوری، شرایطی را ایجاد کرده که جمعیت ایران به سمت سالمندی سریع حرکت می‌کند.
طبق آمار مرکز آمار ایران، استان‌هایی مانند گیلان و مازندران بیشترین جمعیت سالمند را دارند.
مسئولان بهداشتی و کارشناسان تاکید می‌کنند سیاست‌های سلبی از جمله ممنوعیت کامل سقط جنین، جلوگیری از دسترسی به وسایل پیشگیری و لغو غربالگری پیش از بارداری، نه تنها مؤثر نبوده بلکه آثار معکوس داشته است.
معاون رئیس جمهور ایران در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرده که توقف غربالگری‌ها برخلاف اصول علمی و حقوق خانواده‌هاست و می‌تواند به سلامت جمعیت آسیب بزند.
دبیر ستاد ملی جمعیت در همایش روز جمعیت نیز اعلام کرده است که 77 درصد زوج‌ها تمایلی به فرزندآوری ندارند و دلیل اصلی آن نگرانی از آینده فرزندان و مشکلات اقتصادی است.
کارشناسان بارها تاکید کرده‌اند فساد اقتصادی، تورم، و مشکلات اجتماعی و فرهنگی اصلی‌ترین موانع برای افزایش جمعیت به شمار می‌روند.
این شرایط هشدار جدی برای مسئولان کشور است تا به جای سیاست‌های دستوری، راهکارهای جامع و علمی برای حمایت از خانواده‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی اتخاذ کنند.
