پژوهش تازه مرکز حقوق بشر افغانستان نشان میدهد که طالبان با گسترش مدارس جهادی و تغییر نظام آموزشی، در حال تحمیل ایدئولوژی افراطی خود بر نسلهای آینده این کشور هستند.
حذف مضامین فقه جعفری و جمع آوری کتابهای شیعیان، بخشی از تلاش این گروه برای سرکوب تنوع مذهبی و فکری در افغانستان است.
مرکز حقوق بشر افغانستان در گزارشی تازه، تصویری هولناک از دنیای تاریک زیر سایه سنگین طالبان ترسیم کرده است؛ دنیایی که در آن مدارس جهادی، بهسان قارچهایی سمی در گوشه و کنار این کشور رشد میکنند.
در این گزارش، به تلاش طالبان برای تحمیل قرائتی افراطی و تک صدایی از اسلام بر نظام آموزشی اشاره شده است؛ تلاشی که نه تنها اهداف سیاسی و ایدئولوژیک این گروه را عیان میکند، بلکه آینده نسلهای افغانستان را به مخاطره میاندازد.
در سه سال اخیر، طالبان به شیوه ای بیرحمانه دست به تغییر نظام آموزشی این کشور زده اند.
اگرچه در ظاهر از اصلاح و تحول سخن میگویند، اما در واقع آنچه رخ میدهد، حذف سیستماتیک تنوع مذهبی، فکری و فرهنگی است.
مضامین فقه جعفری، که میراث علمی و معنوی بخش قابل توجهی از جامعه شیعیان و هزارههای افغانستان است، با فرمانهای شفاهی و سپس کتبی طالبان از مدارس حذف شده است.
کتابهای شیعیان جمعآوری و از قفسههای کتابخانهها بیرون کشیده شده اند، گویی صفحات این کتابها گواهی علیه افراطگرایی این گروه است.
مدارس جهادی که اینک در سراسر افغانستان گسترش یافته اند، تنها پایگاههای آموزشی نیستند؛ بلکه کارخانههایی هستند که کودکان و نوجوانان را به ابزارهایی برای تقویت ایدئولوژی افراطگرایانه تبدیل میکنند.
آموزشهایی که در این مدارس ارائه میشود، نه بر مبنای علم و دانش، بلکه بر اساس تنفر، دشمن تراشی و نادیده گرفتن دیگران بنا شده است.
کودکانی که در این مدارس رشد میکنند، از سنین کم با مفاهیمی همچون حملات استشهادی، جهاد و دشمنی با دگراندیشان آشنا میشوند.
این نسل در حالی تربیت میشود که معنای گفتوگو، تفاهم و همزیستی را از کتابهای درسیشان حذف کرده اند.
تغییر مضامین درسی تنها حذف چند فصل یا چند کتاب نیست، بلکه پاک کردن تاریخ و هویت جمعی یک ملت است.
طالبان با این اقدام، نهتنها به حذف فرهنگی جامعه شیعیان میپردازند، بلکه بنیان یک نظام آموزشی فراگیر را که بتواند نسلهای آینده را برای زندگی در دنیای مدرن آماده کند، نابود میکنند.
آنچه در افغانستان رخ میدهد، نه یک تحول آموزشی، بلکه طرحی برای ساختن آیندهای بر مبنای جهل و تعصب است.
در این میان، سکوت جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری در برابر این اقدامات، تنها بر عمق فاجعه میافزاید.