آیت الله العظمی شیرازی: اگر انسان با قرض به حج برود، عمل او ثواب دارد اما حجة الاسلام محسوب نمی شود

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز شنبه پانزدهم ربیع الثانی سال 1446 برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با حکم حج رفتن افرادی که مستطیع نیستند و برای رفتن به حج از دیگران پول قرض می گیرند، فرمودند: در روایت آمده که اگر انسان ده بار با قرض کردن به حج رفت، حجة الاسلام محسوب نمی شود.

معظم له در ادامه فرمودند: رفتن این گونه افراد به حج با پول قرض بسبر ثواب دارد اما اگر در آینده، این فرد از لحاظ مالی توانمند و مستطیع شد، باید دوباره حج برود

ایشان هم چنین تاکید فرمودند: اما اگر فردی که دارای توانمندی مالی بوده و در آن زمان حج نرفته و سپس فقیر شده، حج بر عهده اوست و باید به هر نحو ممکن به حج برود، و این مساله در عروة الوثقی هم آمده است.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر این نکته که حرج و مشقت که سبب جواز روزه نگرفتن می شود، فقط شامل بیماری نیست، فرمودند : البته بیماری در آیه ۱۸۴ سوره بقره مورد اشاره قرار گرفته : و هر کسی از شما مریض یا مسافر باشد، به شماره ی آن، پس از روزهای غیر از ماه رمضان روزه بگیرد، اما گاه انسان بیمار نیست اما در صورت روزه گرفتن، دچار حرج و مشقت می شود، و چون در آیه ۷۸ سوره حج آمده : و در مقام تکلیف در دین، بر شما مشقت و رنج قرار نگرفته است، لذا چه در نماز و روزه و چه سایر احکام، در صورت حرج، انسان می تواند آن را انجام ندهد.

معظم له در رابطه با یکی از مصادیق حرج فرمودند : مثلا دخترهایی که تازه به تکلیف رسیده اند و دارای بنیه ضعیفی هستند، اگر نه فقط یقین بلکه حتی اگر ترس ضرر در صورت روزه گرفتن وجود داشته باشد می توانند روزه نگیرند، و اگر توانستند در ایام سال، قضای آن را بجا آورند اما اگر نتوانستند در طول ۱۱ ماه سال قضای آن را انجام دهند در ازای آن، اگر خودشان پول دارند برای هر روز سه ربع کیلو نان به فقیر بدهند و اگر خود دختر پول ندارد نیازی نیست که پدر او فدیه را پرداخت کند و می تواند به جای آن، استغفار نماید.

ایشان در رابطه با حکم روزه ی برخی از بیماران فرمودند : افرادی که دچار بیماری هایی نظیر بیماری کلیه و دیابت هستند و نیاز به مصرف دارو و نوشیدن آب به صورت مرتب دارند، در صورتی که پزشک اجازه دهد که داروها را شب مصرف کند، می تواند روزه بگیرد و به مقداری که نیاز دارد آب بنوشد اما اگر نظر پزشک، این باشد که حتما دارو در روز مصرف شود، می تواند روزه خود را افطار نموده و داروها را مصرف کند و پس از ماه مبارک رمضان اگر توانست روزه خود را قضا نماید، در غیر این صورت بایستی یک فدیه پرداخت نماید.

آیت الله العظمی شیرازی با تاکید بر اینکه کسی که به خاطر بیماری در ماه رمضان روزه نمی گیرد فدیه ندارد، فرمودند : اما چهار دسته از افراد در صورت روزه نگرفتن بایستی فدیه پرداخت کنند که عبارتند از پیرمرد و پیرزن، فردی که دارای عطش شدید است، زنی که زایمان او نزدیک است و زنی که بچه شیر می دهد و در صورت روزه گرفتن، به خودش و یا نوزادش ضرر وارد می شود، لذا این چهار دسته می توانند روزه نگیرند اما در قبال آن باید فدیه پرداخت نمایند، و برخی از این چند دسته لازم است که روزه خود را قضا نمایند و چنانچه قضا نکردند، بایستی دو فدیه پرداخت نمایند.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با برخی از احکام قرض فرمودند : در قرض اگر از اول شرط کند که با مبلغی بیشتر ، بازگردانده شود ، صحیح نیست ، و حکم ربا را دارد ، اما اگر بدون این که شرط کند ، چنانچه ارزش پول کمتر شود ، ظاهرا حیث تقییدی است و ضامن قیمت است ، چون که العقود تابعة للقصود

معظم له در ادامه در رابطه با نسبت قیمت با پول فرمودند : قیمت نسبت به پول ، حیث تقییدی است ، نه تعلیلی ، یعنی باید دید که ارزش پول در زمان قبل چقدر بوده است ، و آن ارزش ملاک است ، و نه آن مقدار معین پولی که از ارزش آن کاسته شده است ، مثلا در پنجاه سال قبل در عراق با پنجاه دینار می توانستند نیم کیلو طلا بخرند ، اما در حال حاضر با این مقدار حتی یک ساندویچ هم نمی دهند ، لذا قیمت ، حیث تقییدی برای پول است ، نه حیث تعلیلی ، بنابراین به نظر من همان مقدار ضامن است.