آیت الله العظمی شیرازی: استجابت دعا فقط مربوط به قبّه و حرم نمی باشد بلکه مربوط به کل کربلا می باشد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی، روز سه شنبه شانزدهم محرم سال 1446 برگزار شد، در این نشست هم‌چون جلسات پیشین، ایشان به سوال‌های حاضران در جلسه، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی با اشاره به روایاتی که در باب استجابت دعا تحت قبّه حضرت سیدالشهداء وارد شده، با توجه به آنکه در زمان آن حضرت و حتی مدت ها پس از آن، قبّه ای وجود نداشته، فرمودند: در زمان صدور این روایات، برخی از اوقات فقط یک قبر برای امام حسین علیه السلام وجود داشته و در برخی از زمان ها هم حتی قبر نیز وجود نداشته است، به دلیل آنکه توسط دشمنان اهل بیت تخریب شده بود و حتی علامت و سنگی هم برای آن وجود نداشته است.

معظم له در ادامه فرمودند: تعبیر قبّه در روایات از باب بلاغت در کلام مورد استفاده قرار گرفته، همان گونه که گاه به فردی گفته می شود که ما زیر سایه شما هستیم که منظور به معنای تحت توجه بودن است.

ایشان هم چنین تاکید فرمودند: استجابت دعا فقط مربوط به قبّه و حرم نمی باشد بلکه مربوط مربوط به کل کربلا می باشد، چرا که در زمان صدور این روایات، قبّه ای وجود نداشته و منظور از روایات مذکور، استجابت دعا در کربلا و اطراف مرقد مطهر حضرت سیدالشهداء علیه السلام می باشد.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با حکم لمس کردن و مس عبارات اذان و اقامه فرمودند : لمس کردن و مس عبارات اذان و اقامه بدون وضو خصوصیت ندارد، البته لمس کردن و مس نام خدا از جمله لفظ «الله» و مانند کلمه ی «الله اکبر» در هر جا از جمله اذان و اقامه بدون وضو جایز نیست.

معظم له در ادامه تاکید فرمودند : لذا دلیلی بر عدم جواز لمس کردن و مس عبارات اذان و اقامه وجود ندارد، اما در رابطه با کلمات قرآن کریم در آیه ۷۹ سوره واقعه آمده : لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ، که جز با دست پاک نمی توان آن را مس نمود.

ایشان در رابطه با حکم لمس کردن و مس اسماء حسنی فرمودند : دست کشیدن بر روی اسماء حسنی خدای عزوجل هم بدون وضو جایز نیست، و در این زمینه میان فقها اجماع وجود دارد، اما در غیر از اسماء الهی و کلمات قرآن، حتی نسبت به اسماء معصومین علیهم السلام، برخی از فقها احتیاط وجوبی نموده اند، و اگر چه از باب احترام، مطلوب تر آن است که بدون وضو اسامی معصومین لمس نشود، اما قاعدتا این یک احتیاط استحبابی است.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با حکم لمس کردن و مس عبارات اذان و اقامه فرمودند : لمس کردن و مس عبارات اذان و اقامه بدون وضو خصوصیت ندارد، البته لمس کردن و مس نام خدا از جمله لفظ «الله» و مانند کلمه ی «الله اکبر» در هر جا از جمله اذان و اقامه بدون وضو جایز نیست.

معظم له در ادامه تاکید فرمودند : لذا دلیلی بر عدم جواز لمس کردن و مس عبارات اذان و اقامه وجود ندارد، اما در رابطه با کلمات قرآن کریم در آیه ۷۹ سوره واقعه آمده : لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ، که جز با دست پاک نمی توان آن را مس نمود.

ایشان در رابطه با حکم لمس کردن و مس اسماء حسنی فرمودند : دست کشیدن بر روی اسماء حسنی خدای عزوجل هم بدون وضو جایز نیست، و در این زمینه میان فقها اجماع وجود دارد، اما در غیر از اسماء الهی و کلمات قرآن، حتی نسبت به اسماء معصومین علیهم السلام، برخی از فقها احتیاط وجوبی نموده اند، و اگر چه از باب احترام، مطلوب تر آن است که بدون وضو اسامی معصومین لمس نشود، اما قاعدتا این یک احتیاط استحبابی است.

آیت الله العظمی شیرازی در رابطه با آیه ۲۸ سوره آل عمران : إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً مگر برای در حذر بودن از شرّ آنها تقیه کنند ،فرمودند : در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تقیه بوده ، تقیه مانند سایر مسائل است و علما در کتاب هایشان پیرامون آن مطالبی ذکر کرده اند ، تقیه درجاتی دارد ، که گاه واجب ، گاه حرام ، گاه مستحب ، گاه مکروه و گاه مباح است ، یعنی بر حسب مورد ، شخص و زمان و مکان ، حکم آن تفاوت پیدا می کند ، مثلا عمار که از بهترین اصحاب رسول خدا بود ، و همراه با پدر و مادرش که ایشان هم از بهترین اصحاب رسول خدا بودند ، در چنگال کفار گرفتار آمده و شکنجه شدند ، که داستانی مشترک ، در زمان و مکان مشترک داشتند ، اما دو نفر از آنان یعنی پدر و مادر عمار ، تقیه کردند و به شهادت رسیدند ، و یکی از آنان یعنی عمار ، تقیه را اختیار کرد ، لذا عمل هر سه ، صحیح بوده ، اما بر حسب موارد ، مختلف بوده است.

معظم له در رابطه با انواع تقیه فرمودند : مرحوم شیخ انصاری رساله ای در باب تقیه دارد ، که در آن جا ذکر می کند که تقیه بر پنج قسم است ، تقیه ی واجب ، تقیه ی حرام ، تقیه ی مستحب ، تقیه ی مکروه ، تقیه ی مباح ، که موارد آن مختلف است ، و حکم آن هم نسبت به اشخاص و مکان و زمان ، متفاوت است ، و تابع ظروف و شرایط و دلایل مختلف می باشد.

ایشان در ادامه فرمودند : معصومین علیهم السلام همه چیز را می دانند ، فقط در روایت ، یک جا استثنا شده ، آنجا که در آیه ۳۹ سوره رعد می فرماید : يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَيُثْبِتُ وَعِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ ، خدا هر چه را خواهد (از احکام یا حوادث عالم) محو و هر چه را خواهد اثبات می‌کند و اصل کتاب (آفرینش) نزد اوست ، لذا ممکن است که خدای عزوجل در برخی موارد ، که نام آن بداء گفته شده ، چیزی را تغییری بدهد ، و انجام آن را به زمان جلوتر یا عقب تر بیندازد ، و یا آن ممکن است که معصومین از زمان ظهور اطلاع داشته باشند ، اما تنها چون این مورد در اختیار خداست و فقط معصومین از بداء ، آگاه نیستند ، زمان ظهور تغییر کند.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین تاکید فرمودند : معصومین علیهم السلام همه چیز را می دانند ، فقط در روایت ، یک جا استثنا شده ، آنجا که در آیه ۳۹ سوره رعد می فرماید : يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَيُثْبِتُ وَعِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ ، خدا هر چه را خواهد (از احکام یا حوادث عالم) محو و هر چه را خواهد اثبات می‌کند و اصل کتاب (آفرینش) نزد اوست ، لذا ممکن است که خدای عزوجل در برخی موارد ، که نام آن بداء گفته شده ، چیزی را تغییری بدهد ، و انجام آن را به زمان جلوتر یا عقب تر بیندازد ، و یا آن ممکن است که معصومین از زمان ظهور اطلاع داشته باشند ، اما تنها چون این مورد در اختیار خداست و فقط معصومین از بداء ، آگاه نیستند ، زمان ظهور تغییر کند.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود: برخی از احکام وکالت، برخی از احکام نماز جماعت، برخی از احکام نماز قضامی میت، برخی از احکام نذر، برخی از دلایل عدم استجابت دعا، برخی از احکام ارث، برخی از احکام شک در نماز، و برخی از احکام قبله، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن‌ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۰:۴۵ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.