شماری از وزرای سابق بهداشت و درمان و رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران با هشدار درباره «تبعات تصمیمهای غیرعلمی و آسیبزا» در دولت ابراهیم رئیسی، پیشبینی کردند که نتیجه این نوع تصمیمگیریها در حوزه بهداشت و درمان به بیرغبتی دانشجویان پزشکی برای ادامه تحصیلات تکمیلی و لزوم واردات پزشک از خارج منجر خواهد شد.
فرمانده سپاه پاسداران ایران افزایش چشمگیر مهاجرت پزشکان متخصص و عمومی از ایران را «دروغ، جنگ روانی و تبلیغات منفی دشمن» خواند.
به نوشته روزنامه اعتماد، ایرج فاضل، وزیر سابق بهداشت و درمان و رئیس فعلی کنگره جامعه جراحان ایران، میگوید: «به وضع موجود و آینده اصلا خوشبین نیستم. شرایطی به وجود آمده که مشوقها برای گرایش به رشتههای پزشکی بهتدریج رنگ باخته است.
وی در ادامه گفته است در حالی که تا پیش از این رشته پزشکی از رشتههای برتر در کنکور بود، متاسفانه حالا برعکس شده و با کمال تاسف باید برای دو دهه آینده پزشکی مملکت و آنچه بر سر پزشکی آن میآید، نگران بود.
ایرج فاضل هم چنین تاکید نموده اکنون در برخی رشتههای مهم و حیاتی مثل جراحی عروق و جراحی اطفال حتی یک داوطلب برای تحصیل نداریم. برای ورود به رشتههای پرزحمت و طولانیمدت هم انگیزهای وجود ندارد، اما در رشتههایی مانند جراحی پلاستیک و امثال آن داوطلب فراوان است.»
او «ناامنی شغلی و اقتصادی» را که به دلیل شرایط بحرانی اقتصاد، گریبان بسیاری از پزشکان ایرانی را گرفته است، عامل اصلی این شرایط دانست.
علیرضا مرندی، یک وزیر بهداشت و درمان دیگر در دهههای گذشته، نیز گفته بود: «ماهها است که دانشجویان پزشکی معترضاند که نه معلم داریم، نه کلاس داریم و نه آزمایشگاه»
محمد رئیسزاده، رئیسکل سازمان نظام پزشکی ایران، هم روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت، با انتقاد از اینکه «دلسوزان، بنیانگذاران، پیشکسوتان و دانشمندان حوزههای پزشکی و جراحی به بهانه تعارض منافع کنار گذاشته میشوند»، افزایش تمایل پزشکان و متخصصان برای مهاجرت از ایران را هشداری خطرناک خواند و گفت: «بیتوجهی مفرط به اقتصاد سلامت و کاهش سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی، به ادامه خدمات در بخش دولتی و خصوصی آسیبهای جدی وارد کرده است.»
وی در ادامه گفته است: سیاستهای نادرست جوانان جامعه پزشکی را ناامید میکند و به خیل مهاجرت و انصراف از پزشکی منجر خواهد شد. چنانکه پزشکان ما برای تحصیل در دورههای تخصص و فوق تخصص رغبتی ندارند و نتیجه این اتفاق این است که در سالهای آینده پزشک نخواهیم داشت. همانطور که امروز در بسیاری از رشتههای ضروری هم جراح و پزشک متخصص نداریم و در آینده مجبور میشویم بیماران را برای مداوا به خارج از کشور بفرستیم یا پزشکان خارجی به کشور بیاوریم.
پیش از این در آبان ۱۴۰۰، حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، در نامهای خطاب به رهبر جمهوری اسلامی، درباره «برخی تصمیمهای غیرکارشناسانه در حوزه سلامت و تاثیر مخرب این تصمیمها بر کیفیت آموزش و ارائه خدمات پزشکی» هشدار داده بود.
به گفته رزیدنتها، فشار ساعات شیفت و بار روانی سنگینی که پزشکان طی این دوره متحمل میشوند، انواع ناهنجاریهای روانی و فشارهای روحی ایجاد میکند. سختی دوره دستیاری در کنار تمایل به مهاجرت و انصراف از ادامه مسیر سبب شده است بسیاری از دانشجویان پزشکی قید حضور در رشتههای تخصصی دشوار را بزنند که این مسئله شبکه درمانی ایران را با مشکل کمبود پزشک متخصص مواجه کرده است.
از سوی دیگر در ادامه خودکشیها در میان کادر درمان ایران، یک فوق تخصص و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با خودکشی به زندگی خود پایان داد.
براساس گزارشهای منتشر شده از رسانههای داخلی ایران، سمیرا آل سعیدی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ فوق تخصص روماتولوژی به زندگی خود پایان داده است.
دلایل خودکشی این استاد دانشگاه دقیقا مشخص نشده است، اما یک پزشک در توئیتی در شبکه ایکس (توئیتر سابق) نوشته که سمیرا آل سعیدی یک روز قبل از مرگش، پلن دارویی خودکشی خود را با رزیدنتها مطرح کرده، آنها موضوع را جدی نگرفته و سر به سر ایشان هم میگذارند.
موضوع افزایش آمار خودکشی میان اعضای کادر درمان ایران به ویژه رزیدنتها در چند سال گذشته و پس از فشار مضاعفی که همهگیری کرونا روی آنها گذاشت، بارها در رسانهها خبرساز شده است. در دی ماه گذشته، انجمن علمی روانپزشکان ایران در نامهای به رئیس جمهور ایران از آمار بالای خودکشی در بین رزیدنتها خبر داد و تداوم این روند را زمینهساز “فروپاشی نظام سلامت کشور” دانست.