سوم رجب سالروز شهادت امام هادی علیه السلام

سوم رجب مصادف است با سالروز شهادت امام هادی ، پیشوای دهم مسلمانان جهان که در ماه ذی الحجه سال ۲۱۲ هجری قمری در شهر صریا (نزدیک مدینه) دیده به جهان گشودند.

پدر ایشان حضرت امام محمدتقی جوادالائمه علیه السلام و مادرشان بانویی فاضله و عفیفه به نام سمانه مغربیه است.

نام مبارک ایشان علی ، و از القابشان نقی، هادی و نجیب ، و کنیه‌شان ابوالحسن است.

سوم رجب، سالروز شهادت دهمین پیشوای مسلمانان جهان، حضرت امام علی النقی الهادی است.

هادی و نقی از شناخته شده ترین و مشهورترین القاب ایشان است ، گفته شده از این روی ایشان را «هادی» لقب داده اند که در زمانه خود، بهترین هدایت کننده مردم به سوی خیر بوده اند.

اقامت اجباری ایشان و فرزندشان یعنی امام یازدهم مسلمانان از سوی حکومت در منطقه ای از سامراء به نام «عسکر» موجب ملقب شدن این دو امام همام به «عسکریین» نیز شده است.

کنیه امام هادی علیه السلام «ابوالحسن» بوده است و در منابع همیشه از ایشان با «ابوالحسن ثالث» نام برده شده ، تا از ابوالحسن اول یعنی امام کاظم علیه السلام و ابوالحسن دوم یعنی امام رضا علیه السلام متمایز گردند.

ایشان در زمان حیاتشان با ۶ نفر از خلفای عباسی هم عصر بودند: معتصم، برادر مأمون ، واثق پس معتصم ، متوكل برادر واثق ، منتصر پسر متوكل ، مستعين پسر عموى منتصر ، و معتزّ، پسر ديگر متوكل.

امام هادی علیه السلام در سال ۲۲۰ هـجری قمری و بعداز شهادت پدرشان امام جواد علیه السلام هنگامی که سنی حدود شش یا هشت سال داشتند، به امامت رسیدند.

از آنجایی که شیعیان، مسائل و شبهات و تردیدهای مربوط به چگونگی به امامت رسیدن شخصی در کودکی و قبل از بلوغ را درباره امام جواد تجربه کرده بودند، درباره امام هادی ، تردید و حرف و حدیثی پدید نیامد ، از این رو همه پیروان امام جواد به جز چند نفر معدود، امامت حضرت علی النقی را پذیرفتند.

در دوران امامت امام هادی ، خلفای جور عباسی فشارهای زیادی را متوجه خود حضرت و شیعیان کرده بودند ، متوکل، یکی از سخت گیرترین آنها بود ، وی نسبت به بنى هاشم بد رفتارى و خشونت بسيار روا مى داشت ، او به آنان بدگمان بود و همواره آنان را متهم مى نمود ، متوكل در خشونت و اجحاف به خاندان علوى گوى سبقت را از تمامى خلفاى بنى عباس ربوده بود.

او نسبت به حضرت على علیه السلام و خاندان ایشان ، كينه و عداوت عجيبى داشت و اگر آگاه مى شد كه كسى به آن حضرت علاقه ‏مند است، مال او را مصادره مى كرد و خود او را می کشت.

یکی دیگر از اقدامات خصومت آمیز و جنایتکارانه متوکل علیه شیعیان، تخریب مرقد مطهر حضرت سید الشهدا علیه السلام و شخم زدن و هموار کردن زمین‌ های اطراف مقبره و زراعت بر روی آن و سخت‌ گیری شدید بر زائران امام حسین و مجازات‌ های هولناک آنهاست.

بر اساس همين ملاحظات بود كه حضرت هادى علیه السلام ، به ويژه در زمان متوكل، فعاليت هاى خود را به صورت سرّى انجام مى دادند و در مناسبات خويش با شيعيان نهايت درجه پنهان كارى را رعايت مى كردند.

سیستمی که ضامن پیدایش و دوام و استحکام این ارتباط بود «شبکه وکالت» بود ، کسانی که به عنوان وکالت از طرف ائمه پیشین علیهم السلام ، کار ایجاد و تنظیم ارتباط میان امام و شیعیان را بر عهده داشتند، علاوه بر جمع‌ آوری خمس و ارسال آن برای امام، در معضلات کلامی و فقهی نیز، نقش سازنده‌ ای داشته و در جا انداختن امامت امام بعدی، موقعیت محوری در منطقه خود داشتند.

نظام وکالت، نقشی اساسی در تثبیت موقعیت سیاسی و فرهنگی شیعه ایفا می ‌کرد ، وکلای ائمه بیشتر به وسیله نامه، با امام در رابطه بودند و بخش عمده‌ ای از معارف فقهی و کلامی آن بزرگواران، طیّ نامه‌ هایی به شیعیان‌ شان می‌ رسید که به نقل از نامه‌ ها در مصادر حدیثی آمده و امروزه در دسترس ما قرار گرفته است.

امام هادى با آنكه در سامرّاء تحت كنترل و مراقبت قرار داشتند ، اما با وجود همه رنج ها و محدوديت ها هرگز به كمترين سازشى با ستمگران تن ندادند ، بديهى است كه شخصيت الهى و موقعيت اجتماعى امام و نيز مبارزه منفى و عدم همكارى ایشان با خلفا، براى طاغوت هاى زمان هراس آور و غيرقابل تحمل بود و پيوسته از اين موضوع رنج مى بردند و سرانجام تنها راه را خاموش كردن نور خدا پنداشتند و در صدد قتل امام برآمدند.

بدين ترتيب امام هادى نيز مانند امامان پيشين علیهم السلام با مرگ طبيعى از دنيا نرفتند ، بلكه در زمان «معتزّ» و به دستور او، مسموم و به شهادت رسيدند و در سامرّاء، در خانه خويش به خاك سپرده شدند.