آیت الله العظمی شیرازی : اگر به زنی خبر رسید که شوهرش او را طلاق داده و یا فوت کرده است ، اما هنوز مطمئن نشده که این خبر ، راست یا دروغ است ، نمی تواند به آن خبر اطمینان کند ، چرا که باید خبر ، وثاقت داشته باشد ، و اطمینان آور باشد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز چهارشنبه بیست و هشتم جمادی الاول سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی ، در این نشست ، در رابطه با برخی احکام طلاق به روش اهل تسنن فرمودند : طلاقی که به روش اهل تسنن انجام می شود ، برای شیعیان کفایت می کند ، به شرط آنکه آنچه را که انجام می دهند ، نزد خودشان ، طلاق محسوب شود ، و شیعیان می توانند احکام طلاق را بر آن ، مُتَرَتّب کنند ، و در این زمینه اشکالی وجود ندارد.

معظم له با تکلیف زنی که پس از مدتی خبر طلاق خود ، یا مرگ شوهرش را می شنود ، فرمودند : عده ی طلاق از حینِ طلاق است ، ولو زن ، در زمان وقوع طلاق ، خبر نداشته و بعدا مطلع می شود ، یعنی اگر به زنی خبر رسید که شوهرش چهار ماه قبل ، او را طلاق داده است ، و این طلاق ، واقعا اجرا شده است ، این زن نیاز نیست عده ی طلاق بگیرد ، چون عده ی شرعی او قبلا تمام شده است.

ایشان در ادامه فرمودند : اما اگر زنی پس از یک سال ، خبر مرگ شوهرش ، به او رسید ، دلیل خاص وجود دارد که عده ، باید پس از شنیدن خبر گرفته شود ، اما در طلاق ، چون دلیل خاص وجود ندارد ، قاعده اش این است که از حین طلاق است ، ولو خبردار نبوده است.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین تاکید فرمودند : اگر به زنی خبر رسید که شوهرش او را طلاق داده و یا فوت کرده است ، اما هنوز مطمئن نشده که این خبر ، راست یا دروغ است ، نمی تواند به آن خبر اطمینان کند ، چرا که باید خبر ، وثاقت داشته باشد ، و اطمینان آور باشد.

معظم له در ادامه فرمودند : تمسک به اِطلاق اِخبار ، در قاعده ی تسامح وجود دارد ، اما در غیر از قاعده ی تسامح ، من به یاد ندارم که یک حکم الزامی و التزامی ، مترتب بر صرف الاخبار باشد.

ایشان در رابطه با اعتبار خبر ثقه فرمودند : خبر ثقه ولو افسق الفساق باشد ، معتبر است ، و خبر عادل هم حتی اگر انسان ، ظن بر خلاف آن داشته باشد ، معتبر است ، و شارع آن را معتبر دانسته است ، و مشهور میان فقها این است که خبر ثقه و خبر عادل مطلقا معتبر است ، حتی اگر ظن ، به خلاف آن باشد ، به خاطر ادله ای که وجود دارد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : اما مرحوم شیخ انصاری معتقد است که اماره است ، و در اماره ، ظن بر خلاف ، حجت است ، و این مبحث را در کتاب رسائل ، در انتهای بحث خبر واحد ، اشاره کرده اند ، و می گویند خبر واحد باید اطمینان آور باشد ، اما خود ایشان در فقه ، به آن پایبند نبوده اند.

معظم له در رابطه با حکم اموالی که از دست غیر شیعیان و غیرمسلمانان و کسانی که به خمس اعتقاد ندارند ، به شیعیان می رسد ، فرمودند : مطابق با روایاتی که از معصومین علیهم السلام رسیده ، اگر یکی از شیعیان از دست کسی که به خمس اعتقاد ندارد مالی به او می رسد ، اگرچه آن شخص ، خمس آن مال را نداده ، و خمس هم متعلق به عین مال است ، معصومین علیهم السلام ، این خمس را اباحه کرده و بخشیده اند.

ایشان در ادامه فرمودند : اباحه و بخشش خمس در همه موارد نبوده ، و در سایر موارد ، معصومین علیهم السلام ، خمس را دریافت می کرده اند ، و حتی تاکید می فرمودند اگر کسی خمس پرداخت نکند ، حتی به مقدار یک درهمِ آن ، حرام است ، اما در مورد اباحه و بخشش خمس در خصوص مالی که از غیر شیعیان به دست شیعیان می رسد ، بعضا از تعبیر الی یوم القیامه استفاده شده ، یعنی تا روز قیامت ، شیعیان از پرداخت خمس در این گونه موارد معاف شده اند.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : اگر دو نفر ، یکی شیعه و دیگری غیر شیعه که به خمس اعتقاد ندارد ، به شما هدیه دادند ، و شما می دانید که خمس آن را نداده اند ، آن هدیه ای را که شیعه به شما داده ، باید خمس آن را بدهید ، و آن هدیه ای که را که غیرشیعه به شما داده ، که به خمس اعتقاد ندارد ، در ارباح مکاسب ، آن را اباحه کرده اند ، این مساله در روایات آمده ، و اجماعی میان فقهاست و اکثر فقها قول اطلاق اباحه را قبول ندارند و فقط مربوط به همین موارد می دانند.

معظم له در ادامه فرمودند : در روایت صحیحه علی بن مهزیار ، از حضرت امام جواد علیه السلام ، نقل شده که حضرت فرمودند : فی سنة هذه ، یعنی در امسال ، و آن سال هم ، سال شهادت امام جواد علیه السلام بوده است ، لذا اگر همیشه مباح بوده ، و اگر حضرت امام صادق علیه السلام ، مباح کرده بودند ، پس چرا امام جواد گفته اند : در امسال ، پس معلوم می شود که همیشه مباح نیست ، و این ها قرائن متعددی است که در روایات تحلیل ، دلالت بر آن دارد که تحلیل خمس ، شامل همه چیز و همه کس نمی شود ، بلکه تحلیل خمس ، مربوط به کسی است که شیعه نیست ، و خمس نمی دهد ، و اگر چیزی به شما هدیه داد ، با آن که قطعا خمس در آن مال هست ، چون غیرشیعیان خمس نمی دهند ، در چنین مواردی ، حلال کرده اند.

ایشان در ادامه تاکید فرمودند : باید دید که معصومین علیهم السلام چه خمسی را برای شیعیان حلال کرده اند که این سه چیز یعنی مناکح، مساکن و متاجر ، بنابر قول مشهور، در عصر غیبت امام علیه السّلام برای شیعیان حلال شده است ، خمسی که از کسی به دست شما می رسد که او به خمس اعتقاد ندارد ، وقتی که او به خمس اعتقاد نداست ، در نتیجه خمس مال خود را هم پرداخت نکرده است ، این خمس را حلال کرده اند.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین تصریح فرمودند : اگر از یک غیرمسلمان یا غیر شیعه ای به شیعیان چیزی برسد ، با آن که غیرمسلمانان و غیر شیعیان ، خمس پرداخت نمی کنند ، بر شیعیان حلال شده است ، و گرنه چنانچه از شیعه ای به ما چیزی برسد و شما بدانید که او خمس پرداخت نمی کند ، این خمس ، بر شیعیان حلال نشده است.

معظم له در رابطه با شخصیت مختار ثقفی فرمودند : روایات در مورد مختار و قیام او مختلف است و هم روایات مثبت و هم منفی در مورد او وارد شده که تمامی آن ها یا مَراسیل و یا ضِعاف است ، چه روایاتی که مختار را فردی خوب و چه روایاتی که او را بد معرفی می کنند.

ایشان در ادامه فرمودند : مرجع تقلید راحل مرحوم آیت الله العظمی سید محمد شیرازی کتاب و جزوه ای حول شخصیت مختار نوشته اند که در آنجا ، اختیار ایشان از جمع روایات مختلف این بوده که مختار فردی خوب و حرکت او صحیح بوده است ، و عمل او با اذن امام سجاد علیه السلام بوده است.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : محدوده ی عرفی وادی السلام ، حکم قصد قربت و ریا در پرداخت خمس و زکات ، شرایط استطاعت حج ، شرایط وجوب خمس و زکات و زمان پرداخت آنها ، و حجیت حکم فقیه جامع اشرایط ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.