دیوان عالی هند روز دوشنبه تصمیم دولت نارندرا مودی، نخستوزیر این کشور برای لغو جایگاه ویژه ی جامو و کشمیر به عنوان یک قلمروی نیمه خودمختار را تائید کرد.
رسانههای بینالمللی روز دوشنبه، ۱۱ دسامبر، گزارش دادهاند که پنج قاضی دیوان عالی هند اعطای حاکمیت نیمه خودمختاری به جامو و کشمیر را «تدبیر موقت» ارزیابی کردند که لغو آن با قانون اساسی این کشور تناقض ندارد.
رئیس دیوان عالی هند با این حال بر لزوم به رسمیت شناختن جامو و کشمیر به عنوان یک ایالت تاکید کرده است. او همچنین به کمیسیون انتخابات هند دستور داده است که انتخابات محلی و پارلمانی در منطقه را تا روز ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۲۴ برگزار کند.
نارندرا مودی ضمن استقبال از تصمیم دیوان عالی هند، آن را «تاریخی» و «بارقه امید» خواند.
طبق این فرمان انتخابات مجلس جامو و کشمیر به عنوان یکی از ایالتهای هند باید تا ۳۰ سپتامبر (۸ مهر ۱۴۰۳) ۲۰۲۴ برگزار شود.
حکم دیوان عالی میتواند یک موفقیت برای نارندرا مودی نخست وزیر و حزبش بهاراتیا جاناتا پیش از انتخابات ۲۰۲۴ مجلس عوام هند باشد.
دولت ناندرا مودی در سال ۲۰۱۹ ماده ۳۷۰ مبنی بر وضعیت خودمختاری کشمیر را لغو کرد که این موضوع باعث اعتراضات گسترده در این منطقه مسلمان نشین شد ، از آن زمان دولت جامو و کشمیر رفت و آمد مردم را محدود و اتصال اینترنت در منطقه را با اختلال مواجه کرد ، رهبران سیاسی محلی را هم تحت نظر یا در بازداشت نگه داشت.
تصمیم سال ۲۰۱۹ دولت هند برای لغو جایگاه نیمه خودمختار جامو و کشمیر با سرکوب و محدودیتهای شدید در منطقه همراه بود تا به این ترتیب از بروز اعتراضها جلوگیری کند ، احزاب سیاسی محلی، کانون وکلای کشمیر و اشخاص حقیقی این تصمیم را از نظر حقوقی به چالش کشیده بودند.
اکثریت ساکنان جامو و کشمیر مسلمان هستند ، پنج قاضی دیوان عالی هند اعطای نیمه خودمختاری به جامو و کشمیر را «تدبیری موقت» ارزیابی کردند که لغو آن با قانون اساسی هند تناقض ندارد.
این تصمیم برای لغو جایگاه نیمه خودمختار جامو و کشمیر با سرکوب و محدودیتهای شدید در منطقه همراه بود تا به این ترتیب از بروز اعتراضها جلوگیری کند.
انتظار میرود که تصمیم دیوان عالی هند جایگاه نارندرا مودی و حزب ملیگرای «بهاراتیا جاناتا» را در آستانه انتخابات سراسری سال آینده تقویت کند.
واکنش پاکستان
دهلی نو دولت پاکستان را به حمایت از جداییطلبان در کشمیر متهم میکند ، اسلامآباد این اتهام را رد میکند.
جیلانی تصریح کرد: هند حق ندارد برخلاف میل مردم کشمیر و پاکستان درباره وضعیت این سرزمین مورد مناقشه تصمیمات یکجانبه اتخاذ کند.
منطقه جامو و کشمیر زمانی منطقه ای خاص بود که درست پس از تقسیم این شبهقاره در پایان دوران استعمار انگلیس ، در سال ۱۹۴۷ به هند پیوست.
هند و پاکستان، دو همسایه مسلح به سلاح اتمی از آن موقع، دو جنگ و برخی درگیریهای محدوددی را بر سر کشمیر تجربه کردهاند. هر یک بخشهای مختلفی را با آتشبس توافقشده تحت کنترل درآوردند.
ماده ۳۷۰ قانون اساسی هند چیست؟
در سال ۱۹۴۹، ماده ویژهای با عنوان ماده ۳۷۰ برای استقلال اداری و خودمختاری ۲ منطقه “کشمیر و جامو” به قانون اساسی هند اضافه شد. ماده ۳۷۰ قانون اساسی هند به کشمیر و جامو اجازه میداد پرچم جداگانه داشته باشد و قوانین مستقل وضع کند. وضع قوانین و تعیین خطمشی در امور خارجی، دفاعی و ارتباطات همچنان بر عهده دولت فدرال بود. در نتیجه، جامو و کشمیر قادر به وضع قوانین خاص خود در زمینه اقامت دائم، مالکیت املاک و حقوق اساسی بود. همچنین میتوانست هندیهای خارج از این ایالت را از خرید املاک یا سکونت در آنجا منع کند.
ناظران معتقدند که اقدامات هند درباره کشمیر، به هندوهای دیگر ایالات مجوز میدهد که ایالت کشمیر را مالک شوند. در نتیجه تغییرات بسیاری در ترکیب جمعیتی این منطقه که اکثریت آنها مسلمان هستند، حاصل خواهد شد. جامو و کشمیر تنها ایالت هند با اکثریت مسلمان است.
کشمیر از زمان استقلال هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷ بین این دو کشور تقسیم شده است. هر دو طرف مدعی حق حاکمیت بر کل منطقه کشمیر هستند. از سه جنگی که بین هند و پاکستان روی داده است دو جنگ بر سر مناقشه کشمیر آغاز شد. این منطقه که یکی از نظامیترین مناطق جهان به شمار میآید، در ۶ دهه گذشته نقطه اتصال هند و پاکستان است.