آیت الله العظمی شیرازی : در نذر و عهد و قسم باید طرف ، خدا باشد ، ولو به زبان عربی نباشد و صیغه هم جاری نشود ، در این صورت ، شرعی است و عمل به آن واجب بوده ، و ترک آن حرام است و کفاره دارد

نشست علمی روزانه آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی ، روز شنبه بیست و چهارم جمادی الاول سال ۱۴۴۵ برگزار شد، در این نشست هم چون جلسات پیشین ، ایشان به سوال های حاضران در جلسه ، پیرامون مسائل مختلف فقهی پاسخ دادند.

آیت الله العظمی شیرازی ، در این نشست ، در رابطه با کیفیت عمل به نذرهای شرعی فرمودند : نذر ، تابع نیت نذر کننده است ، یعنی فرد نذرکننده باید دقیقا همان گونه که نذر کرده ، آن را انجام بدهد.

معظم له در رابطه با شرایط وجوب نذر فرمودند : در نذر ، خواندن صیغه لازم نیست ، اما تعداد کمی از فقها گفته اند که باید صیغه خوانده شود.

ایشان در ادامه فرمودند : نظر مشهور این است که طرف نذر ، عهد و قسم باید خدا باشد ، اگر طرف نذر غیر از خدا باشد ، نذر محقق نشده است ، یعمی مثلا باید بگوید خدایا اگر بچه ی من شفا پیدا کرد ، من یک گوسفند قربانی می کنم.

آیت الله العظمی شیرازی هم چنین فرمودند : اگر طرف نذر خدا نباشد ، نذر ، شرعی نیست ، و اگر چنانچه به آن عمل نکرد ، کار بدی انجام داده ، اما مرتکب حرام نشده و لازم نیست کفاره بدهد.

معظم له در ادامه فرمودند : تواتر ، سبب قطع است ، یعنی اگر شما همسایه ای دارید که به حج رفته است ، گاه فرد ثقه ای برای شما نقل می کند که او از حج برگشته تا شما به دیدن او بروید ، برخی از اوقات بچه ای برای شما این موضوع را بیان می کند ، و ممکن است حتی فردی که ثقه نیست ، به شما چنین خبری بدهد ، برخی از اوقات هم چندین نفر به شما خبر می دهند که او از حج آمده است ، در چنین شرایطی تواتر خبر ، موجب علم است ، و علم هم وجدانی است.

ایشان در رابطه با ازدواج با اهل کتاب فرمودند : ازدواج با اهل کتاب ، محل اختلاف بین فقهاست ، و این مساله در فقه ذکر شده است ، و تا به امروز هم مطابق آنچه که در رساله های عملیه ی فقها ذکر شده است ، برداشت های مختلفی از آن داشته اند ، دلیل اختلاف فقها هم این است که روایات متعددی در این زمینه وجود دارد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : برخی از فقها در رابطه با ازدواج با اهل کتاب یعنی یهودی و مسیحی و مجوس که به معنی زرتشتی است ، گفته اند که ازدواج با اینها مطلقا باطل است ، چه دائم و چه موقت ، برخی هم گفته اند مطلقا چه دائم و چه موقت صحیح است ، برخی هم گفته اند موقت صحیح است ، و دائم صحیح نیست ، و برخی گفته اند دائم صحیح است و موقت صحیح نیست ، و در این مساله ، پنج شش قول مطرح است ، لذا هر کسی بر اساس فتوای مرجع تقلید خودش می تواند عمل کند.

معظم له با بیان اینکه ما تابع دلیل هستیم فرمودند : قرآن در مورد یهود و نصاری فرموده که آنها مشرک هستند ، اما مشرکی هستند که چون اهل کتاب می باشند ، روایت دارد که ازدواج با آنان اشکال ندارد ، البته بنابر قولی که معتقد است ازدواج با آنان بلااشکال است.

ایشان در ادامه تاکید فرمودند : تمامی موارد ذکر شده و انواع آن ، در مورد ازدواج مرد مسلمان با زن اهل کتاب است ، اما زن مسلمان نمی تواند با مرد اهل کتاب ازدواج کند.

آیت الله العظمی در رابطه با حکم شراکت چند نفر در عقیقه فرمودند : در رابطه با عقیقه بالخصوص روایتی در این زمینه ندیده ام ، اما در رابطه با قربانی روایت دارد که در مورد قربانی غیرواجب ، اگر مستحب باشد ، چند نفر می توانند شریک شوند ، و پول روی هم بگذارند و یک قربانی انجام دهند ، لذا اگر فهم عدم خصوصیت از این روایات برداشت شود ، که به نظر من وجود دارد ، چند نفر به صورت شراکتی می توانند یک عقیقه برای چند نفر انجام دهند ، اما روایت خاصی در رابطه با عقیقه ندیده ام که وجود داشته باشد .

معظم له در ادامه تاکید فرمودند که عقیقه یک نوع صدقه است ، و گفته شده که مکروه است پدر و حتی مادر از آن مصرف کنند.

ایشان در رابطه با مساله تقلید از اعلم فرمودند : در جایی که اعلمیت شرط است ، و اعلم موجود است ، و دسترسی به او وجود دارد ، و فتوای او با فتوای غیراعلم اختلاف دارد ، و در مساله ای که محل ابتلاست ، فتوای غیراعلم موافق احتیاط نباشد ، با این شروط ، تقلید از غیراعلم باطل است ، اما در غیر از این شروط ، اشکال ندارد.

آیت الله العظمی شیرازی در ادامه فرمودند : در جایی که مراجعه به اعلم ، در صورتی که اعلم محرز باشد ، یا برای تشخیص اعلم ، انسان دچار حرج و ضرر شود ، یعنی اگر می داند که یک نفر از میان چند نفر مرجع تقلید ، اعلم هستند ، اما اگر بخواهد تحقیق کند تا مطمئن شود ، که کدام اعلم هستند ، دچار حرج و ضرر می شود ، قاعده لاحرج و لاضرر ، وجوب این مساله را رفع می کند.

ایشان در ادامه تاکید فرمودند : در جایی که محرز بشود اعلمی هست ، و در مراجعه به او ، و تشخیص او ، حرج و ضرر نباشد ، و محرز باشد که در مساله ی محل ابتلای او ، اختلاف بین اعلم و غیراعلم هست ، و فتوای غیراعلم ، مطابق با احتیاط نباشد ، با این قیود ، تقلید از اعلم بنابر احتیاط وجوبی لازم است ، و اکثر فقها از جمله صاحب عروه در این زمینه فتوا به وجوب نداده اند ، بلکه احتیاط واجب دانسته اند.

آیت الله العظمی در رابطه با حکم تصرف در اموال مجهول المالک فرمودند : در مجهول المالک مطلقا اجازه ی حاکم شرع ، لازم است ، اما در غیر از مجهول المالک ، بر حسب شرط است ، المؤمنون عند شروطهم

معظم له در رابطه آگاه کردن مردم در زمینه مسائل شرعی فرمودند : تنبیه و آگاه کردن در موضوعات ، واجب نیست مگر موضوعات مهم ، اما در احکام ، واجب کفایی است.

سایر موارد فقهی مطرح شده در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به این شرح بود : حجیت اماره ، مقام حضرت معصومه سلام الله علیها ، موارد و احکام تقیه ، حکم اهدای ثواب عمل یا انجام عمل به نیابت از اموات و زندگان ، وضعیت افرادی که علیرغم استطاعت به حج نرفته اند ، در آخرت ، از دیگر مواردی بود که در این نشست علمی توسط آیت الله العظمی شیرازی به آن ها اشاره و یا پاسخ داده شد.

لازم به ذکر است که سلسله نشست‌های علمی آیت الله العظمی سید صادق حسینی شیرازی به صورت روزانه در بیت معظم له در شهر مقدس قم خیابان چهارمردان کوچه ۶ راس ساعت ۱۱ به وقت محلی برگزار می‌شود و شما می‌توانید به صورت مستقیم از شبکه امام حسین علیه السلام ماهواره یاهست فرکانس ۱۲۰۷۳ بیننده این نشست علمی باشید.