نتایج مطالعات تخصصی از سوی دانشگاه شیراز نشان میدهد که در نتیجه فرونشست زمین در مرودشت، شکاف نیم متری تا ۷۰ سانتی متری در منطقه تاریخی نقش رستم به وجود آمده است.
، براساس نتایج مطالعات تخصصی طی سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ که تحت عنوان پروژه به دانشگاه شیراز محول شده است؛ میزان سطح فرونشست در دشت مرودشت به دست آمده که نتایج این مطالعات در قالب گزارش به سازمان زمین شناسی تهران ارائه شده است.
نتیجه این گزارشها حاکی از آن است که شکافهای بسیارعظیمی در سطح زمین دشت مرودشت به پهنای نیم متر تا ۷۰ سانتی متر ایجاد شده است و در دشت شیراز هم شامل محدوده دریاچه مهارلو تا شمال غرب شهر در نقاطی فرونشست رخ داده است.
مریم دهقانی، عضو هیئت علمی بخش مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست مهندسی دانشگاه شیراز به خبرگزاری ایلنا گفته است که «این شکافها به فاصله ۱۰ تا ۱۵ متری منطقه باستانی نقش رستم ایجاد شده که هر ساله با اینکه این شکافها با شن و ماسه پر میشوند اما دوباره سر باز میکنند.»
او همچنین گفته است که «اگر چه تخت جمشید تحت تاثیر فرونشست قرار ندارد اما در فاصله ۳۰۰ متری آن به دلیل قرار گرفتن در سینه کوه، فرونشست حدودا ۱۰ تا ۱۵ سانتی رخ داده است.»
خانم دهقانی، فرونشست زمین در دشت مرودشت را «فاجعه آمیز» میداند و میگوید که «همه دشت مرودشت درگیر این پدیده شده و وسعت و سرعت فرونشست زمین در این دشت پیشرفت قابل توجهی داشته است… مرودشت تنها شهرى است که تمام شهر دچار فرو نشست شده است.»
در سالهای گذشته گزارشهای متعددی از فرونشست ناگهانی زمین در خیابانها و مناطق مسکونی در شهرهای مختلف ایران منتشر شده است.
کارشناسان ، روند برداشت بیرویه از آبخوانهای ایران را عامل اصلی پدیده فرونشست میدانند و وضعیت آن را در استانهای تهران، البرز، اصفهان، فارس، کرمان، همدان، سمنان، قزوین، خراسان رضوی، خراسان شمالی و یزد بحرانی توصیف میکنند.
محمدعلی فهیمی، رئیس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی شرکت سهامی آب منطقهای استان یزد، در این رابطه گفته است : فرونشست زمین در برخی مناطق کشور «تا ۱۰۰ برابر بیشتر از استانداردهای جهانی» است.
رئیس سازمان مدیریت بحران ایران هم اعلام کرده که ۶۰۲ دشت در ایران در معرض فرونشست هستند.